1824 онд шотландын шатарчид төвийн эртлэн урагшлалтыг амжилттай хэрэглэсэн Эдинбург -  Лондонгийн шатарчдын захидлаар тоглогдсон өргүүдээс гараа нэрээ авсан. Гэхдээ гарааны тухай анхлан 1750 онд Италийн мастер Эрколе дель Риогийн бүтээлд дурдагдсан бөгөөд гарааны анхны судалгааг 1763 онд Италийн Ж. Лолли "Шатарын тоглоомын онол, практикийн ажиглалт" бүтээлдээ хийсэн байдаг. XIX -р зуунд Шотланд өрөгийн боловсруулалтыг В. Стейниц, Г.Стаунтон, Л.Паульсен нар хийн сүүлд А. Алехин, С.Тартаковер нар оролцсон. Гарааны орчин үеийн онолд Г. Каспаров их хувь нэмэр оруулсан. Тэрээр 1990 онд шотланд гарааг А. Карповийн эсрэг хоёр удаа хэрэглэсэн.
Орчин цагт тэмцээнүүдэд гарааг өргөн хэрэглэдэг.

Мастерууд хамгийн ихээр тоглодог өргүүдийн нэг бол Испани өрөг учраас нилээд дэлгэрэнгүй судлагдсан боломжууд ихтэй нээлттэй гараа юм. Гарааны санаа нь c6 -гийн хар морийг цагаан тэмээгээр дарах эсхүл авах тогтмол заналхийхэд оршихын дээр зарим хувилбарт e5 хар хүүг сулруулах зорилготой. Төрөл бүрийн шатрын програмууд гарааг цагаанд хамгийн ирээдүйтэйн нэг гэж үнэлэдэг.

Гарааны олон хувилбарууд байдгийг өмнөх хичээлүүдэд нийтэлсэн тул тэдгээрийг үзэхийг зөвлөе. Гарааг мэдсэнээр таны тоглолтын түвшин эрс өснө гэдэгт эргэлзэх зүйлгүй. Шатар сонирхогчдын дунд хамгийн ихээр тохиолддог хүндрэл бол гараануудыг муу мэдлэг. Гарааны нүүдлүүд дээр алдаа хийн өргийн хувь заяаг шийдэх явдалтай та ч бишгүй тулгарч байсан байх.

Дөрвөн морины гараа нь XVI -р зууны Полериогийн гар бичмэлүүдэд анхны судалгаанууд байдаг эртний гараануудын нэг. Гарааны боловсруулалтад Л. Паульсен, А. Рубинштейн, Ф. Маршалл нар их хувь нэмэр оруулсан. Гараагаар Э. Ласкер, Х. Р. Капабланка, М. Ботвинник зэрэг дэлхийн аваргууд өрөгтөө нэг бус удаа тоглосон байдаг. Гараанд байрлалын тайван тоглолтонд хүргэдэг симметр системийн зэрэгцээ хурц үргэлжлэлийг ч боловсруулсан. Өнөө үед тоглолтод гараа ховор харагдах болсон.

Шатарыг боломжийн хэмжээнд цаашлаад тамирчны зэрэгт хүрч сурахаар хичээж байгаа хүмүүс гарааны онолыг мэдэн судлах зайлшгүй шаардлагатай. Сонирхогчдын тухайд бол гарааны арваад нүүдэлд аль нэг нь алдаа хийснээр тоглолтын хувь заяа шийдэгдэх нь элбэг байдаг. Энэ нь сонирхогчид гарааны онолд нэг их ач холбогдол өгдөггүйтэй холбоотой. Хэрвээ та сайтад тавигдаж байгаа шатрын гараануудын хичээлүүдийг сайтар ойлгон судалбал жирийн нэгэн сонирхогчоос өөр түвшинд хүрнэ гэдэгт итгээрэй.

Шатар сурахад мастеруудын тоглосон өргүүдийг судлах их ач холбогдолтойн дээр гарааны зарчмуудыг зөв хэрэглэж дадахад дөхөмтэй. Энэ удаад Орос өргийн жишээ өргүүдтэй танилцгаая. Мастеруудын өргийг судлахаасаа өмнө Орос өргийн онолын хэсгийн хичээлүүдийг судлаад гарааг мастерууд өрөгтөө хэрхэн ашиглаж байгааг судлахыг зөвлөе.