Аливаа зүйлийг сайн суръя гэвэл онолын мэдлэгээ зутаатгах зайлшгүй шаардлагатай. Онолгүйгээр шатрыг практикаар сурсан хүмүүс шатрын зэрэгтэй эсхүл мастертай тоглох үед ялгаа илт харагдана. Хэн ч илүү нүүхгүй мөртлөө зэрэг өндөртэй буюу онолын мэдлэгтэй хүмүүс таниас илүү нүүчихсэн мэт байрлалтай болон танд нүүх ч нүүдэл олдохоо болино. Зэрэг дэвгүй хүмүүс ч хоорондоо тоглоход онолын мэдлэг илүүтэй нь эхнээсээ илүүрхээд байдаг. Үүнийг манайхан сайн тоглодог гэж ярьдаг. Үнэндээ бол таны өрсөлдөгч таниас онолын мэдлэгээр илүү байгаагийн шинж. Иймээс шатрын гараануудыг судлан тоглох чадвараа дээшлүүлэхийг урьж байна.

Орчин цагт хаалттай гарааны ангилал 30-40 жилийн өмнөхтэй харьцуулбал ихээхэн өөрчлөгдсөн. Өмнө нь хаалттай гараанд цагаан эхний нүүдэлдээ ноёны хүүгээ хоёр нүдээр түлхээгүй бүх гарааг хамруулдаг байсан бол одоо зөвхөн цагаан эхний нүүдлээр бэрсний хүүгээ хоёр нүдээр түлхэн харин хар яг ижил хариу нүүдэл хийдэг гараануудыг хаалттай гэж нэрлэдэг болсон. Өөрөөр хэлбэл өнөө цагт төвд 1. d4 d5 гэсэн шууд хүүний тулалт хийгддэг бэрсний гамбитийн төрлийн эхлэлүүдийг хаалттай гараа гэж үздэг. Иймээс өмнө нь хаалттай гараанд оруулж байсан бусад гараанууд гараанд үүсэх хүүний бүтцийг үндэслэн хагас хаалттай, жигүүрийн гэсэн хоёр бүлэгт хуваагдсан.

Тоглолтын үед гаргаж болох буруу үйлдлүүдийн талаар Тоглолтын дүрэм хичээлд үзсэн. Энд бид тоглоомын дүрэмд байдаггүй заалт эсвэл хуучирсан хэн нэгний зохиосон дүрмүүдийн талаар ярилцана.

• Зарим хүмүүс өрсөлдөгч нь тэдний ноёнд довтолгоо хийхдээ шаг, дуг, цүд гэх мэт үгнүүдийг заавал хэлж байх ёстой гэдэг. Энэ шаардлага нь шатрын нарийн дүрмийг боловсруулахаас өмнөх үеэс уламжлагдан ирсэн зүйл. Орчин үеийн дүрмээр бол үүнийг хийх албагүй. Хэрвээ таны өрсөлдөгч өөрийн ноёнг довтолгоонд өртөж байгааг анзаарахгүй бол түүнд шалаа зарласан тухай хэлж болдог.
• Орчин үед тэмцээний үеэр мад гэж хэлэхийг шаарддаггүй.

Шатрын онолын мэдлэгээ бататгах хамгийн сайн арга бол мастеруудын өргийг судлах бөгөөд энэ удаад Хоёр морины гараагаар мастерууд хэрхэн тоглосон жишээг харцгаая. Практик бол ямар ч ажлыг сайн сурах хамгийн шалгарсан зам гэдгийг бүгдээрээ мэддэг ч энэ тал дээрээ хүмүүс залхуурах, хойш суух гээд дутагдалтай.

Бид амьдралдаа ихэнх зүйлийг өөрөө бие даан сурдагт дадлага, практик л голлох үүргийг гүйцэтгэдэг. Хүмүүс авьяас чадвар, хүсэл, сонирхолдоо хөтлөгдөн ямар нэгэн зүйлд суралцаж эхэлдэг ч тухайн хүнээс нилээдгүй тэсвэр хатуужил, хүч хөдөлмөр, цаг хугацаа, хөрөнгө мөнгө шаарддаг зүйл. Үүнийг дутуу ойлгосноос болоод бид өнөөдөр маш их нөөц боломжоо хий дэмий үрсээр л байх шиг санагддаг. Хүч хөдөлмөр, хөрөнгө мөнгөө зөв удирдаж сурахад манай сайт танд бага ч гэсэн туслах зорилготой. Та сайтаас өөрийн төлсөн төлбөрийн хэмжээтэй дүйцэхүүц мэдлэг, мэдээллийг олон мэдсэн бол таны ч болоод бидний зорилго биелэгдэнэ. Та зорилгодоо хүрсэн бол бидний хөдөлмөрийг зүй ёсоор үнэлэнэ гэдэгт эргэлзэхгүй байна.