Өргийн төгсгөлийн гуравдугаар үед тоглох үндсэн зарчмуудтай танилцая.

Төвлөх зарчим

Шатрын тоглолтын бүх үед төвлөх зарчим үйлчилнэ. Гэхдээ төгсгөлийн үед өмнөх хоёр үеэсээ ялгаатай нь энэхүү зарчмыг бүр ноён хүртэл баримтлах хэрэгтэй. Ноёноо хэрхэн зөв ашиглахаас энэ үед их олон зүйл шийдэгдэнэ. Өөрийн шатруудыг төвд байршуулахыг тоглогч бүр хүсэх нь ойлгомжтой. Энэ нь төвийн талбайн төлөөх тэмцэлд хүргэдэг. Дараах сургамжтай жишээг авч үзье. (1-р диаграм)

Нимцович байрлалын тоглолтын өөрийн онолын суурь дүрэм урьдчилан сэргийлэлттэй хүүний массийн ерөнхий хөдөлгөөний санааг энэ зэрэгцүүлэн тавьсан байдаг. Эцсийн дүндээ байрлалын тэмцэл нь хүүнүүдийн хөдөлгөөн ба түүнийг хязгаарлах л байдаг. Энэхүү нийтийг хамарсан тэмцэлд урьдчилан сэргийлэлт нь өөрөө маш чухал санаа бөгөөд зөвхөн зорилгодоо хүрэх хэрэгсэл байдаг. Хөдөлгөөнт хүүний масс өөрийн хүчээр өрсөлдөгчийг саажуулж чаддаг тул түүнд тэмүүлэх нь маш чухал. Бүх хүүнүүдийн урагшлалтын үед хоцорсон хүүнүүд байж болох ч энэ нь бүх тохииолдолд давшилтыг хязгаарлаад байддаггүй. Жишээ нь хоцорсон хүүнүүд урагш цөмөрсөн хүүний хамгаалалтыг хийж байх гэх мэт.

Дэлхийн шатрын дөрөв дэх аварга Александр Александрович Алехин нь Оросын хаант улсын нэрийн өмнөөс тоглож байсан. Дэлхийн нэгдүгээр дайны өмнөх хүчтэй шатарчдын нэгд тооцогдож байлаа. 1920 онд ЗХУ-ын анхны аварга болсон бөгөөд 1921 онд Оросоос Францад шилжин суурьшсан 1925 онд Францын иргэншил авсан. 1927 онд ялагдашгүй Хосе Рауля Капабланкийг дэлхийн аваргын төлөөх тэмцээнд хожин дараачаар нь хэдэн жилийн туршид өөрийн цаг үеийн томоохон тэмцээнүүдэд тогтмол сайн тоглож байсан.
Алехин гүнзгий тооцсон комбинацаар үр дүнтэй дайралт хийн тоглодог дайрах хэв шинжээр тоглодог шатарчин байсан. Үүнээс гадна тэрээр гарааны онолын олон тооны боловсруулалтыг хийсний зэрэгцээ төгсгөл буюу эндшпилийн өндөр техниктэй тоглогч байсан.
Энэхүү хамгаалалтыг А. Алехин 1921 онд Будапешт Л.Штейнертэй хийсэн өрөгт хэрэглэн практикт оруулан ирсэн. Алехиний хамгаалалтын санаа нь цагааны хүүний төвийг сөрөг довтлох, боднуудын тоглолт юм. Хэдийгээр өөрөө санаачилсан ч гарааг хангалттай зөв биш үздэг байснаас өөрийн тоглолтонд бага хэрэглэдэг байсан.
Өнөө цагт гарааны онолын компьютерийн судалгаа хөгжсөнөөр Алехиний гараа өндөр зэрэглэлийн тоглолтод бараг тохиолдохоо больсон. Төвийг сайн дураар өгөн хэдэн темп алдсанаар ихэнх хувилбарт цагаанд тогтвортой, байрлалын давууг өгдөг.

Өрсөлдөгчийн шатруудын харилцан ажиллагааг эвдэх тэдгээрийн хоорондын холбоог таслах зорилгоор тусгаарлах ба хаалт тавих тактикийн аргыг ашигладаг. Энэ аргыг хэрэглэсэн тал өрсөлдөгчийн алсын цохилт бүхий боднууд болон чухал нүднүүдийн хоорондын холбоог тасалдаг. Тусгаарлах ба хаалт тавих санаа нь нэг нэгтэйгээ их уялдаатай байдаг болохоор ихэнхдээ харилцан холбоотой байдлаар тохиолддог. Ихэнхдээ тусгаарлах аргыг хэрэглэсний дараа хаалт бий болдог. Энэ онцлогийг жишээгээр авч үзье.