Шалаанд орсон ноёнд хамгаалах нэг ч арга байхгүй болсон бол юу болох вэ? гэсэн асуулт гарч ирнэ. Ийм тохиолдолд орсон ноёнг үхсэн буюу мад боллоо гэнэ. Мад нь ямарч хамгаалалт байхгүй шалаанд орон тоглолт дуусахыг хэлнэ. Эсрэг талынхаа ноёнг маданд оруулсан тоглогч тухайн өрөгийн ялагч болдог. Хэрвээ тоглолт тэмцээний үед болж байгаа бол дүнгийн хүснэгтэд хожсон хүнд 1 оноо хожигдсон хүнд 0 оноо бичнэ. Тэмцээний төгсгөлд оролцогчдын онооны нийлбэрээр байр эзлүүлдэг. Хамгийн их оноо авсан тоглогч тэмцээний аварга болно.
Мад гэдэг нь шатрын тоглоомын эцсийн зорилго юм. Өөрөөр хэлбэл өрсөлдөгч талууд эсрэг талын ноёнг гарцгүй байдал буюу ямарч хамгаалалтгүй шалаанд оруулахыг хичээх юм.
Шатар эхлэн суралцагчид өрсөлдөгчөө маданд оруулж магадгүй гэж үзэн шалах их дуртай байдаг. Их олон шалаа нь хэрэгтэй байхаас гадна ашиггүй тэрч бүү хэл өрсөлдөгчийн байрлалыг сайжруулах хортой байх ч бий. Ямар нэгэн нүүдэл хийхийн өмнө түүний үр дүнг сайтар тооцож сурах нь чухал.

Шатрын нүүдлийг сурах энгийн. Бага насны хүүхдүүд томчуудын тоглолтыг харж байгаад нүүдэлүүдийг тогтоон тоглож эхэлдэг. Та эсхүл таны хүүхэд ингэж шатар сурсан байж магадгүй. Гэхдээ энэ бол зөвхөн эхлэл. Шатрын нүүдэл мэдэх шатар тоглох хоёрт асар том ялгаа бий. Яагаад гэвэл нүүдэл мэдснээр шатруудыг зөв хөдөлгөх бол шатар тоглоно гэдэг нь бодох, сэтгэх үйл ажиллагаа учраас эдгээр нь шал хоёр өөр зүйл. Иймээс би өөрийн сайтаар дамжуулан та бүхэнд А.Нимцовичийн "Миний систем" номноос хүргэж байгаа билээ. Орчуулгад миний мэдлэг, ур чадвараас хамаарсан алдаа дутагдал байвал таниас хүлцэл өчье.

Энэ хичээлээр сицил хамгаалалтын 1. e4 c5 нүүдлийн дараа үүсдэг Моррагийн гамбит хэмээх нэгэн гарааны талаар авч үзэцгээе. Сицил хамгаалалтын 1. e4 c5 нүүдлийн дараа цагаан талын үндсэн нүүдэл 2. Мf3 байдаг. Гэхдээ нилээд сонирхолтой үргэлжлэл бол 2. d4 юм. Хэрвээ 2. b4 гэж нүүвэл сицил гамбит болно. Энэ ч гэсэн гамбит боловч үүнийг Моррагийн гамбит гэдэг. Сицил гамбитаас ялгаатай нь энд илүү маневрийн шинжтэй тэмцэл өрнөн хүүгээ өгснөөр цагаан тал их биш гэсэн илүү санаачлагыг авах болно. Энэ хичээлээр эхлэн суралцагчид ихээр ордог гамбитын занганы хувилбаруудыг авч үзэх болно.

Хагас хаалттай гараанд багтах Беноний хамгаалалтын тухай авч үзье. Гарааны хоёр хувилбар байдаг бөгөөд хар e хүүгээ цагааны c хүүгээр солилцвол тоглолтыг голдуу бэрсний жигүүрт зохион байгуулдаг орчин үеийн систем нь илүү хурц бөгөөд өргөн дэлгэрсэн. Харин хар төвийг e5-d6-с5 хүүнүүдээр хаавал гарааны хаалттай систем үүсдэг. Энд цагааны сэлгээний байрлалаас хамааран хар тоглолтыг f5 -аар ноёнгийн жигүүрт эсхүл бэрсний жигүүрт задлах боломжийг хайдаг.