XVI -р зууны Полериогийн гар бичмэлүүдэд анхны судалгаанууд байдаг эртний гараануудын нэг. Гарааны боловсруулалтад Л. Паульсен, А. Рубинштейн, Ф. Маршалл нар их хувь нэмэр оруулсан. Гараагаар Э. Ласкер, Х. Р. Капабланка, М. Ботвинник зэрэг дэлхийн аваргууд өрөгтөө нэг бус удаа тоглосон байдаг. Гараанд байрлалын тайван тоглолтонд хүргэдэг симметр системийн зэрэгцээ хурц үргэлжлэлийг ч боловсруулсан. Өнөө үед тоглолтод гараа ховор харагдах болсон.

Дөрвөн морины гараа 1. e4 e5 2. Мf3 Мc6 3. Мc3 Мf6 нүүдлүүдийн дараагаар үүсдэг бөгөөд 4. Тb5 үргэлжлэлийг Дөрвөн морины гараа. 4. Тb5 үргэлжлэл хичээлд 4. Мd4 үргэлжлэлийг Дөрвөн морины гараа. 4. Мd4 үргэлжлэл үзсэн бол энэ удаад Белградын гамбит гэдэг 5. Мd5 үргэлжлэлийг харцгаая. Гарааны онолд суралцах нь шатрыг ул суурьтай сурах үндэс болдог.

Шатрын дүрмийн мэдлэгээс үүдэн өрсөлдөгчдийн хооронд маргаан гарах нь элбэг байдаг. Энэ хичээлд бид тоглолтыг дэг журамтай байлгахад шатарчин бүр баримталж байх ёстой үндсэн дүрмүүдийг авч үзнэ.

Хүрсэн бол нүү

Нүүх ээлж нь болсон шатарчин (санаатай эсвэл санамсаргүй аль нь ч бай) өөрийн шатарт хүрсэн л бол түүгээр нүүх ёстой. Хэрвээ шатарчин эсрэг талынхаа шатарт хүрсэн бол түүнд ашиггүй байсан ч хүрсэн шатраа идэх ёстой. Шатарчны хүрсэн өөрийн шатар нь боломжит нэг ч нүүдэлгүй, мөн түүнчлэн түүний хүрсэн эсрэг талын шатарыг идэх ямарч бололцоогүй бол ямар нэгэн үр дагаваргүй өөрийн хүссэн нүүдлээ хийдэг. Өөрөөр хэлбэл ямар нэгэн торгууль байх ёсгүй. Шатарчин өөрийн болон хүний шатарт нэгэн зэрэг хүрсэн бол эсрэг талын шатрыг өөрийн шатраар идэх ёстой. Эхлээд өөрийн шатарт хүрээд дараа нь тухайн шатраар идэх боломжгүй эсрэг талын шатарт хүрсэн бол хүрсэн өөрийн шатраар дурын нүүдлээ хийнэ.
Шатруудынхаа эвгүй өрөгдсөн байрлалыг цэгцлэх хэрэгтэй бол зөвхөн өөрийн нүүдэл хийх ээлжинд өрсөлдөгчдөө цэгцлэх тухайгаа мэдэгдээд дараа нь шатартаа хүрнэ. Мэдэгдээгүй бол хүрсэн бол нүү дүрэм үйлчлэх болно.

Төвийн гараа нь нээлттэй гараануудын төрөлд орох ба дөрөв дэх дэлхийн аварга А. Алехин гарааг "Гарааны хэт эрт үед бэрсээр нүүдэл хийх нь давууг авчирч чадах нь юу л бол. Гэхдээ хар өрсөлдөгч ноёнгийн жигүүрт тэр бүү хэл төвд дайралтыг үүсгэж амжихааргүйгээр чамбай тоглох ёстой. Учир нь цагаан бэрс g3 нүднээс хар ноёнгийн богино сэлгээний байрлалд хүчтэй дарамтыг үзүүлэх л болно" гэж оновчтой тодорхойлсон байдаг. Энэхүү тодорхойлолт өнөө цагт ч утгаа алдаагүй л байгаа. Голдуу хоёр өөр талын сэлгээтэй, жигүүрүүдэд харилцан дайралттай нарийн төвөгтэй байрлал үүсдэг. Орчин цагт тэмцээнүүдэд ховор дайралддаг.

Гарааг 1824 онд английн шатарчин Д.Эванс зохиосон. Эвансын гамбит нь хурц тэмцэлтэй, хоёр талд харилцан боломжууд бүхий сонирхолтой, нарийн гараа. Гарааг А.Андерсен, П.Морфи, М.Чигорин нарын мастерууд тоглолтод чадамгай ашигласан байдаг. Орчин цагт гроссмейстер Е.Свешников болон дэлхийн 13 дахь аварга Г.Каспаров зэрэг олон шатарчдын хүчин зүтгэлээр Эвансын гамбит томоохон тэмцээнүүдэд харагдах болсон.

Энд хар 5... Тc5 эсхүл 5... Тa5 гэж тоглож болохыг үзсэн.
Энэ удаад орчин үед нилээд дэлгэрсэн Лабурдоннегийн дэвшүүлсэн хуучны 5... Тe7 үргэлжлэлийг авч үзье.