Дөрвөн морины гараа нь XVI -р зууны Полериогийн гар бичмэлүүдэд анхны судалгаанууд байдаг эртний гараануудын нэг. Гарааны боловсруулалтад Л. Паульсен, А. Рубинштейн, Ф. Маршалл нар их хувь нэмэр оруулсан. Гараагаар Э. Ласкер, Х. Р. Капабланка, М. Ботвинник зэрэг дэлхийн аваргууд өрөгтөө нэг бус удаа тоглосон байдаг. Гараанд байрлалын тайван тоглолтонд хүргэдэг симметр системийн зэрэгцээ хурц үргэлжлэлийг ч боловсруулсан. Өнөө үед тоглолтод гараа ховор харагдах болсон.

Шатарыг боломжийн хэмжээнд цаашлаад тамирчны зэрэгт хүрч сурахаар хичээж байгаа хүмүүс гарааны онолыг мэдэн судлах зайлшгүй шаардлагатай. Сонирхогчдын тухайд бол гарааны арваад нүүдэлд аль нэг нь алдаа хийснээр тоглолтын хувь заяа шийдэгдэх нь элбэг байдаг. Энэ нь сонирхогчид гарааны онолд нэг их ач холбогдол өгдөггүйтэй холбоотой. Хэрвээ та сайтад тавигдаж байгаа шатрын гараануудын хичээлүүдийг сайтар ойлгон судалбал жирийн нэгэн сонирхогчоос өөр түвшинд хүрнэ гэдэгт итгээрэй.

Гарааг 1824 онд английн шатарчин Д.Эванс зохиосон. Эвансын гамбит нь хурц тэмцэлтэй, хоёр талд харилцан боломжууд бүхий сонирхолтой, нарийн гараа. Гарааг А.Андерсен, П.Морфи, М.Чигорин нарын мастерууд тоглолтод чадамгай ашигласан байдаг. Орчин цагт гроссмейстер Е.Свешников болон дэлхийн 13 дахь аварга Г.Каспаров зэрэг олон шатарчдын хүчин зүтгэлээр Эвансын гамбит томоохон тэмцээнүүдэд харагдах болсон.

Хичээлээр 5... Тa5 үргэлжлэлийг авч үзье. 5... Тc5 үргэлжлэлийг Эвансын гамбит 5... Тc5 үргэлжлэл хичээлээс үзээрэй.

Хичээлээр 1. d4 Мf6 2. c4 e6 3. Мc3 Тb4 нүүдлүүдийн дараагаар үүсэх шатрын суут онолч Арон Нимцовичийн (1886—1935) нэрээр нэрлэгдсэн хагас хаалттай гарааг авч үзье. Барууны сурах бичгүүдэд гарааг Нимцо-энэтхэгийн хамгаалалт (Nimzo-Indian Defence) гэж нэрлэсэн байдаг. Нимцовичийн шатрын онолоор хар c3 дээр тэмээгээ мориор солилцсоны дараагаар цагаанд сул (давхар хүү) байдлыг үүсгэсний үр дүнд давууг авна гэж үздэг.
Гарааны үндсэн санаа нь с7-с5 болон е6-е5 хүүний давшилтаар төвд бодны дарамтыг үзүүлэхэд оршино. Гарааны бас нэгэн санаа нь e4 нүдэнд хяналт тогтоох. Заримдаа хар бэрсний гамбитийн санааг хэрэглэн d7-d5 -аар хамгаалтыг зохион байгуулдаг. Хичээлд гарааны 2, 3, 4 -р хувилбаруудыг авч үзнэ. 1-р хувилбарыг Нимцовичийн хамгаалалт 1-р хэсэг хичээлээс үзээрэй.

Люсений (XV зуун) бүтээлд тэмдэглэгдсэн нээлттэй гараануудын нэг. Дундад зуунд өргөнөөр хэрэглэж байсан бөгөөд гарааг Ф.Филидор өндрөөр үнэлсэн байдаг. Шатарын нүүдлийг сурах нэг хэрэг харин тоглож сурах бол нилээд хичээл зүтгэл шаардсан ажил. Шатар ихээр тоглох эсхүл үлгэрт гардаг ч хүмүүсийн тоглохыг хараад суурьтай сурна гэдэг эргэлзээтэй. Ер нь ямарч зүйлийг онолын талаас нь судлахгүйгээр ойлгон сурна гэдэг бараг л байж боломгүй зүйл. Сонирхогч ч гэсэн онолын тодорхой мэдлэгтэй болох нь дээр. Учир нь онолын мэдлэгтэй хүн түүнийгээ тоглолтондоо ашиглаад ирэхээр бусдаас хамаагүй илүү үр дүн гаргадаг юм билээ.