Шатар сурах энгийн хэдий ч муугүй тоглож сурахад онолын мэдлэг зайлшгүй хэрэгтэй. Тэр дундаа гарааны онолыг сайтар ойлгож судлан өргийг тодорхой гараагаар эхлүүлэхгүй бол эхний хэдхэн нүүдэлд алдаа гарган өргийн хувь заяаг шийдэх нь бишгүй тохиолддог. Та сайтад нийтлэгдсэн шатрын гараануудыг судлан өөрийн тоглолтод хэрэглэвэл тоглолтын ур чадвар эрс нэмэгдэнэ гэдэгт итгэлтэй байж болно.
[Event "Скопле, 1972."] [White "Доннер"] [Black "Портиш"] 1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nc3 Bb4 4. e3 c5 5. Bd3 Nc6 6. Nf3 Bxc3+ 7. bxc3 d6 8. e4 (8. O-O e5 9. Nd2! {уян үргэлжлэл. Одоо хамгийн оновчтой хариулт} O-O! {юм. Балашов - Ваганян (1989) нарын өрөг}10. d5 Ne7 11. e4 h6! 12. Re1 Nh7 13. Nf1 f5! {гэж үргэлжлэн хар сайн тоглолтыг авсан.}) 8... e5 9. d5 Ne7 10. Nh4 h6 11. f3? {Уйтгартай нүүдэл.} ({цагаан} 11. f4! O-O {-ийн дараагаар үүсэх хурцатгалыг сонирхохгүй бол тэдэнд морио g2 -оор дамжуулан e3 -д шилжүүлэх} (11... exf4 {муу.} 12. Bxf4 g5 13. e5! {гээд цагаан хүчтэй дайралттай.})) (11. g3 {гоё үргэлжлэл байсан. Жишээ нь} g5 12. Ng2 Bh3 13. Ne3 Qd7 14. f3 O-O-O 15. Rb1 Kb8 {харилцан боломжуудтай нарийн тоглолттой. (Хюбнер - Тимман, 1981)}) 11... Qa5! 12. Qc2 g5 13. Nf5 Nxf5! (13... Bxf5 {-аас хамаагүй хүчтэй. e7 -гийн морь ирээдүй муутай.}) 14. exf5 Bd7 {хэрэг гарвал тэмээ "францын" a4 нүдийг авах боломжтой.} 15. h4 ({цагаан} 15. g4 {гэж тоглож амжихгүй.} Ba4! 16. Qd2 O-O-O 17. h4 e4! {гээд төвд үлдсэн ноён дайралтад өртөнө.}) 15... g4 16. fxg4? {цагаан хэдэн сайнгүй нүүдэл хийснээр маш хурдан ялагдсан.} ({Портишийн зөвлөмжөөр} 16. h5 {гэж тоглох хэрэгтэй байсан.}) 16... Nxg4 17. Be2 Rg8 18. Bxg4? Rxg4 19. Bxh6 Bxf5! {үхлийн цохилт.} 20. Qxf5? ({цагаан шууд хожигдохгүйн тулд} 20. Qd2 {гэж тоглох ёстой ч} Be4! {-ийн дараа тэдний байрлал аймшигтай. Тэмээний хаяаг авсны дараагаар мад болно.}) 20... Qxc3+ 21. Kf2 Qb2+ 22. Ke3 Rxg2 {олон тооны мадны заналаас хамгаалалт байхгүй тул цагаан буусан.}
[Event "Вейк-ан-Зее, 1981."] [White "Тайманов"] [Black "Браун"] 1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nc3 Bb4 4. e3 c5 5. Nf3 O-O 6. Bd3 d5 7. O-O cxd4 8. exd4 dxc4 9. Bxc4 b6 {Харын байрлалд сулрал байхгүй ч бага идэвхижилттэй. Гэхдээ цагаан давууг олоход амаргүй.}10. Bg5 Bb7 11. Rc1 {зальжин нүүдэл. Цагаан хувилбарын нарийн зүйлийг хангалттай мэдэхгүй өрсөлдөгчийн санаандгүй хариултад найдсан.} ({ердийн} 11. Qe2 Bxc3! 12. bxc3 Nbd7 13. Ne5! {үргэлжлэлд цагаан арай аятайхан байрлалтай. Жишээ нь} Qc7 14. Nxd7 Nxd7 (14... Qxd7? {сайнгүй.} 15. Bxf6 gxf6 16. d5! {гээд цагаан хүчтэй дайралттай. (Вайсер - Полугаевский, 1988)}) 15. Rac1 Rac8 16. Bd3 {Кнаак - Вайсер, 1985}) 11... Nbd7?! (11... Bxc3 12. bxc3 Nbd7 {илүү}) (11... h6 {-г {Тайманов зөвлөсөн.}) 12. Qe2! Rc8?! {энэ хувилбарын хэрэглээнд хар туршлагагүй нь харагдаж байна. Одоо Керес - Каспов (1972) өрөгт таарсан хард ашиггүй байрлал үүссэн.} ({Иванов - Владимиров (1983) нарын өрөгт хар} 12... Bxc3 13. Rxc3 Qe8 {гэж илүү тоглосон. Гэсэн ч энд цагааны байрлал дээр.}) 13. Ne5 h6?! {одоо цагаан шуурган дайралтыг өрнүүлнэ.} (13... Be7 {-г сонгох хэрэгтэй ч} 14. Rfd1 {-ийн дараа цагаан давуутай.}) 14. Nxd7! Qxd7 15. Bxf6 gxf6 16. Rfd1! Qc6 17. Qg4+ (17. d5! {-ын цорын ганц хамгаалалт 16... Бc6}) 17... Kh7 18. Nd5! {үр дүнтэй цохилт.} f5 ({Морийг} 18... exd5 {авч болохгүй.} 19. Bd3+ Kh8 20. Qf5) 19. Nf6+ Kh8 20. Qh3 Kg7 21. Nh5+ Kh8 22. Qg3 Rg8 23. Qe5+ f6 24. Qxf6+ Kh7 25. d5! Qe8 26. Nf4 Bd6 27. dxe6! Rf8 (27... Bxf4 {гэвэл} 28. Rd7+) 28. Qh4 Qc6 29. Bf1 Qxc1 30. Rxd6! {хар буусан. "анзаарамгүй" зүйл тоглолтын дүнд шийдвэрлэх нөлөөг хэрхэн үзүүлэхийг харуулсан сургамжтай өрөг.}
[Event "Голланд, 1993."] [White "Тимман"] [Black "Карпов"] 1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nc3 Bb4 4. Qc2 O-O 5. a3 Bxc3+ 6. Qxc3 b6 7. Bg5 c5 8. dxc5 bxc5 9. e3 Nc6 {хувилбар хард бүрэн боломжийн.} (9... d6 10. Rd1 Bb7 11. Bxf6 gxf6 12. Ne2 Qe7 13. Ng3 Rd8 14. Bd3 Nd7 15. O-O f5 {өөр хувилбар байж болно. Энд ч хар сайн тоглолттой. (Бу Сянжи - Томашевский, Сочи, 2009)}) 10. Nh3 {морь f4, h5 руу илт зүтгэсэн тул} h6 {нүүдэл гарцаагүй.} 11. Bh4 (11. Bxf6 Qxf6 12. Qxf6 gxf6 13. Nf4 {нь ирээдүйтэй байж магад.}) 11... g5 {өргийн эхний эгзэгтэй мөч.} 12. Bg3? {цагаан идэвхигүй хамгаалалтад өөрийгөө оруулсан} ({ирээдүйтэй} 12. Nxg5 {хаяаг хийвэл} hxg5 13. Bxg5 Ne4 14. Bxd8 Nxc3 15. Bc7 {гээд харилцан хурц тоглолттой болно.}) 12... Ne4 13. Qc2 Qa5+ 14. Ke2 (14. Kd1 {гэх нь дээр сайн болов уу.}) 14... f5 15. f3 Nxg3+ 16. hxg3 Rb8 17. Nf2 Ba6 18. Nd3? ({энд} 18. Kd1 {бүр шаардлагатай байлаа.}) 18... d5! 19. b3 Rxb3! 20. Qxb3 dxc4 21. Qa2? (21. Qb2 {-ын дараа зарим хурц байдал үлдэхээр}) 21... cxd3+ 22. Kf2 Rf6! {одоо бүгд дууссан. Гэвч цагаан үргэлжлүүлсээр} 23. Rc1 Kg7 24. f4 c4 25. Qb2 e5 26. fxg5 hxg5 27. Rc3 Qb6 28. Qxb6 axb6 29. Rh5 Ne7! 30. Bxd3 (30. Rxg5+ Kh6 {гээд тэрэг баригдана. Тоглоом}) 30... cxd3 31. Rc7 Re6 32. Ke1 Bb5 33. g4 Kg6 34. Rh8 f4 {гээд цагаан буусан.}
илэрхийллийг хялбарчил
ABCD трапецийн бага диагонал BD=6 бөгөөд суурьтай перпендикуляр. Трапецийн AD=3, DC=12 бол B, D мохоо өнцгийн нийлбэрийг ол.