PHP (Personal Home Page Tools) гэдэг нь веб сервер дээр HTML хуудас үүсгэхэд зориулагдсан програмчлалын хэл юм. Энэ хэлийг сурснаар та хуудасны тоолуур, зочны хуудас гэх мэт энгийн програмаас хэрэглэгчийн үйлдлийг хянах чадвартай том хэмжээний веб сайтыг зохиох боломжтой. Хэлний бүх боломжийг тайлбарлан бичихэд олон хуудас материал болох хэдий ч хэл нь хэн ч үзэхэд энгийн ойлгомжтой. Өнөөдөр олон мянган програм зохиогчид PHP ашиглаж, сая сая веб сайтууд энэ хэл дээр ажиллаж байна.

Хэлний түүхээс

PHP нь програмчлалын бусад хэлнүүдээс ялгаатай нь хэлийг ямар нэгэн компани эсвэл мундаг програм зохиогч боловсруулаагүй харин Расмус Лердорф гэх жирийн програм зохиогч 1994 онд зохиосон. Хэл зохиосон зорилго нь Расмус өөрийн веб хуудасаа илүү интерактив байдалтай болгох байлаа. Удалгүй Расмус програмчлалын C хэл дээр өгөгдлийн сантай холбогдох боломжтой эхний хувилбарыг гаргасан. Энэ нь хэрэглэгчдэд энгийн веб програм зохиох бололцоог олгосон.
1997 онд веб формтой ажиллах боломжтой PHP/FI 2 (Personal Home Page / Form Interpreter) хувилбар гарсан. Энэ хувилбарыг боловсруулах ажилд нилээд олон хүмүүс оролцон ажилласан байна. Ер нь хэл нь анхнаасаа нээлттэй кодтой байсан нь хэн хүссэн хүн хэлийг боловсронгуй болгох ажилд оролцох боломжийг нээж өгсөн. Эдгээр хүмүүст Зив Сураски (Zeev Suraski), Энди Гутманс (Andi Gutmans) нар нь зүй ёсоор тооцогдоно. Расмус дээрх хүмүүстэй хамтран ажилласны үр дүнд 1998 онд PHP 3 гэсэн албан ёсны хувилбарыг гаргасан. Үүний дараа хэл зохиогчид PHP –г цаашид улам боловсронгуй болгосноор 2000 онд хэлний 4.0 хувилбар гарсан ба эдүгээ хэлний 5.0 хувилбар гараад байгаа билээ.

HTML форм гэдэг нь HTML хэлний өгөгдөл оруулах дамжуулах хэрэгсэл болно. Хэдийгээр энэ нь PHP хэлтэй шууд холбоотой биш ч гэсэн хичээлийн материалыг илүү сайн ойлгохын тулд формыг хэрхэн үүсгэх үндэсийг авч үзэх хэрэгтэй. Ямар ч форм нь <form> тегээр эхлээд </form> тегээр дуусна. Нээж байгаа тегийн дотор HTML формын шинжүүдийг тодорхойлсон атрибутуудыг бичиж өгч болно. Эдгээр нь тус бүрдээ нэр болон утгатай байх бөгөөд action ба method атрибутуудыг бид голлон авч үзнэ. <form> ба  </form>  тегүүдийн хооронд текст оруулах, жагсаалт, товч гэх мэтээр HTML-ын бүх тегүүдийг ашиглаж болно. HTML хэлний талаарх мэдээллийг сайтын HTML хэсэг дэх хичээлүүдээс үзээрэй. action атрибутад HTML формоос дамжуулсан өгөгдлийг боловсруулах файлын нэрийг зааж өгдөг. Жишээ нь

Ямар ч хэлийг судлахын өмнө бичлэгийн дүрэмтэй танилцах хэрэгтэй. Програмын хэлийг үзэж эхлэхэд бараг уламжлал болсон жишээнээс эхэлье. Энэ нь мэдээж “Hello, Word!” үгийг броузерын дэлгэцэнд гаргах юм. Текстэн редактораа нээгээд доорх жишээг оруулаад файл (жишээ нь hello.php) болгон хадгална.

<?php
echo"Hello, World!";
?> 

Файлаа веб серверийнхээ үндсэн хавтаст шилжүүлэн хуулаад веб броузерынхаа хаягийн мөрөнд http://localhost/hello.php гэж бичээд Enter дарна.

Веб сайтад хэрэглэгчийн оруулсан мэдээллийн зөв эсэхийг шалгах ажил олон гардаг. Ийм асуудлыг мөрийн функцуудээр шийдвэрлэх нь нилээд хүндрэлтэй ажил болно. Тэгэхлээр ийм төрлийн ажиллагаанд хамгийн үр дүнтэй шийдэл нь тогтмол илэрхийлэл буюу (regular expression) ашиглах явдал юм. Эхэндээ тогтмол илэрхийлэл нь танд их ойлгомжгүй мэт санагдаж болох боловч маш бага хэмжээний мэдлэгийн хүрээнд олон хүнд асуудлуудлыг шийдвэрлэж болно.

Тогтмол илэрхийлэл.

Тогтмол илэрхийлэл гэдэг нь текстэн мөр юм. Тусгай тэмдэгтүүдээр үүсгэсэн хэвээр (шаблон) мөр дотор хэвэнд тохирох хэсгийг хайдаг. PHP –д POSIX, PCRE гэсэн хоёр төрлийн тогтмол илэрхийллийг ашигладаг. Бид хичээлээр POSIX төрлийг авч үзнэ. Тогтмол илэрхийллийг хэрхэн үүсгэдэг талаар үзэхийн өмнө хэвийн (шаблон) тухай ойлголттой танилцъя.
Хэв гэдэг ойлголт нь зөвхөн програмчлалын хэлэнд байдаг ойлголт биш. Жишээ нь бид php суулгасан директорт ороод хайлт хийх (F3) товчийг дараад php гэж бичээд хайлт хийхэд нэрэнд нь php гэсэн үг орсон бүх файлуудыг гаргаж ирдэг. Энд бид хэв (шаблон) үүсгэж өгсөн гэсэн үг. Одоо хайлтын нөхцлөө нарийвчилъя. Хэрвээ бид хайлт хийхдээ php? бичиж өгвөл энэ нь хайж байгаа файлын нэр нь php гэж эхлээд араас нь дурын тэмдэгтүүд байж болохыг заасан хэв болж байгаа болно. Ерөнхийдээ ийм зарчмаар PHP -д хэвийг үүсгэж өгдөг.