Анхны ба зохиомол тоо
0 ба 1 -ээс бусад бүх бүхэл тоо дор хаяж 2 / 1 болон тухайн тоо өөрөө / хуваагчтай байдаг. Зөвхөн өөртөө болон 1 -д хуваагддаг тоог анхны тоо гэдэг. Хоёроос олон хуваагчтай тоог зохиомол тоо гэнэ. Анхны тоон олонлог нь төгсгөлгүй. 200 хүртлэх тоон доторх анхны тооны жагсаалтыг үзүүлье
2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29, 31, 37, 41, 43,
47, 53, 59, 61, 67, 71, 73, 79, 83, 89, 97, 101,
103, 107, 109, 113, 127, 131, 137, 139, 149, 151,
157, 163, 167, 173, 179, 181, 191, 193, 197, 199.
Тооны хуваагдах шинж
2-т хуваагдах тооны шинж. Хэрвээ тооны сүүлийн цифр нь 0 эсвэл 2-т хуваагдаж байвал тухайн тоо 2-т хуваагдана. 2-т хуваагддаг тоог тэгш, 2-т хуваагддаггүй тоог сондгой тоо гэдэг.
4-т хуваагдах тооны шинж. Хэрвээ тоо 00 -р төгссөн эсвэл тооны сүүлийн хоёр цифрээр бүтсэн тоо 4-т хуваагдаж байвал уг тоо 4-т хуваагдана.
8-д хуваагдах тооны шинж. Хэрвээ тоо 000 -р төгссөн эсвэл тооны сүүлийн гурван цифрээр бүтсэн тоо 8-д хуваагдаж байвал уг тоо 8-д хуваагдана.
3 ба 9-д хуваагдах тооны шинж. Хэрвээ тоог бүрдүүлж байгаа цифрүүдийн нийлбэр 3 ба 9 -д хуваагдаж байвал уг тоо 3 ба 9-д хуваагдана.
6-д хуваагдах тооны шинж. Хэрвээ тоо нь 2 ба 3 -т хуваагдаж байвал уг тоо 6-д хуваагдана.
5-д хуваагдах тооны шинж. Хэрвээ тооны сүүлийн цифр нь 0 эсвэл 5 бол уг тоо 5-д хуваагдана.
25-д хуваагдах тооны шинж. Хэрвээ тоо 00 -р төгссөн эсвэл тооны сүүлийн хоёр цифрээр бүтсэн тоо 25-д хуваагдаж байвал уг тоо 25-д хуваагдана.
10-д хуваагдах тооны шинж. Хэрвээ тооны сүүлийн цифр 0 бол уг тоо 10-д хуваагдана.
100-д хуваагдах тооны шинж. Хэрвээ тооны сүүлийн хоёр цифр 0 бол уг тоо 100-д хуваагдана.
1000-д хуваагдах тооны шинж. Хэрвээ тооны сүүлийн гурван цифр 0 бол уг тоо 1000-д хуваагдана.
11-д хуваагдах тооны шинж. Хэрвээ тооны сондгой байрлалд байгаа цифрүүдийн нийлбэр нь тэгш байрлалд байгаа цифрүүдийн нийлбэртэй тэнцүү эсвэл түүнээс 11-д хуваагддаг тоогоор өөр байвал уг тоо 11-д хуваагдана.
Жишээ.
378015 тооны хуваагдах шинжийг авч үзье.
- Цифрүүдийн нийлбэр нь 3 + 7 + 8 + 0 + 1 + 5 = 24 бөгөөд энэ тоо нь 3-д хуваагдах тул 378015 тоо 3-д хуваагдана.
- Уг тоо нь 5-аар төгсөж бйагаа учраас 5-д хуваагдана.
- Мөн энэ тоо нь 11-д хуваагдана. Учир нь сондгой байрлалын цифрийн нийлбэр нь 3 + 8 + 1 = 12 харин тэгш байрлалын цифрийн нийлбэр нь 7 + 0 + 5 =12 болж тэнцэж байна.
- Энэ тоо нь 2, 4, 6, 8, 9, 10, 25, 100, 1000 хуваагдахгүй гэдгийг өөрсдөө шалгаарай
болно. Эндээс тооцоог хийвэл
гээд л болоо. Тоо 2, 3, 4 гэх мэтээр үржигдхүүнд задарвал арга нь дажгүй. Гэхдээ нэг асуудал бий. Язгуураас гаргах тоо маань анхны тоонуудыг үржвэр хэлбэрээр задарч байвал яах вэ? Жишээ нь 152881 нь 17·17·23·23 гэж задарна. Эдгээр хуваагчийг шууд олох гээд үзээрэй. Нилээд хүндхэн байх болов уу.
илэрхийллийн хялбарчил.