ОХП -ын тухай

Өгөгдөл, дэд программууд (процедур, функцууд) тэдгээрийн боловсруулалтууд хоорондоо холбоо багатай байдаг процедур программчлалын үзэл санааны хөгжлийн үр дүнд обьект хандалтад программчлал үүссэн. ОХП -ын зарчмыг анхлан дэвшүүлсэн программчлалын хэл бол Норвегийн эрдэмтэн Оле-Йохан Далийн (Ole-Johan Dahl) боловсруулсан Симула (Simula) байсан юм. 1967 онд гарсан энэхүү хэлэнд обьект, класс, виртуал аргууд гэх мэтийн дэвшилтэд санаануудыг гарган тавьсан боловч тэр үедээ эдгээрт нэг их анхаарал хандуулаагүй өнгөрчээ.

Гэсэн хэдий ч Алан Кэе, Дэн Ингаллс нар ихэнх зарчмуудыг Smalltalk хэлэнд хөгжүүлэн оруулсан байдаг. Иймээс яг энэхүү хэл нь обьект хандалтад программчлалын хамгийн өргөн дэлгэрсэн анхны хэл болсон юм.  
Өнөөдрийн байдлаар ОХП-ын аргачлалыг нэвтрүүлсэн хэлүүдийн тоо нь бусад аргачлалуудтай харьцуулахад хамгийн ихээр тоологдохоор болжээ.
Объект хандлагат програмчлал гэдэг нь өгөгдлийг холбоо бүхий шинж, аргуудын харилцан ажиллагааг тодорхойлсон бүтэц хэлбэрээр зохион байгуулан программчлах техник юм. Програмчлалын энэ техник нь абстракц, энкапсулээшн (мэдээллийн далдлалт), полморфизм, инхэритээнс (удамшил) зэрэг үндсэн зарчмууд дээр тулгуурладаг.

Абстракц

ОХП -д абстракц гэдэг нь обьектод түүний бусад өөр обьектуудаас ялгарах шинж чанаруудын зарчмын ялгааг тодорхойлон олгохыг хэлнэ. Өөрөөр хэлбэл обьектыг илэрхийлэх мэдэгдхүйц шинж чанаруудыг нөлөө багатайгаас нь салгах арга. Үндсэн санаа нь обьектыг бүрдүүлэгчдийн өгөгдлүүдийг ашиглах аргыг тэдгээрийн боловсруулалтыг илүү энгийн обьект хэлбэрээр салгахад оршиж байгаа юм. Жишээ нь функцийг ашиглах арга, ажиллагааг энгийн функцуудаар хэрэгжүүлэхийг салган өгөх функционал абстракцтай адилаар. Ингэснээр өгөгдөлүүд доод түвшингийн функцуудын тусламжтайгаар дээд түвшингийн функцээр боловсруулагдах юм. Энэ аргачлал нь ОХП-ын үндэс болдог бөгөөд обьекттой ажиллахдаа тэдгээрийн хэрэгжилтэнд хэт орохгүйгээр ажиллах боломжийг олгоно. Тодорхой тохиолдол бүрд энкапсулээшн (мэдээллийн далдлалт), полиморфизм, инхэритээнс (удамшил) зарчмуудын аль нэгийг хэрэглэдэг. Жишээ нь обьектын далд өгөгдлүүдэд хандах хэрэгтэй болбол энкапсулээшн ашиглан хандалтын функц эсхүл шинжийг үүсгэх гэх мэтээр.
Өгөгдлийн абстракц бол программчлалын өргөн дэлгэрсэн техник. Үндсэн санаа нь бол дэд программын боловсруулалтын чухал биш хэсгийг түүнийг тодорхой зорилгод ашиглахад чухал шинж чанаруудаас салгах юм. Ийм салгалтыг программын ашиглалтын бүх боломжуудыг тодорхойлсон тусгай интерфейсээр дамжуулан илэрхийлэх боломжтой.

Энкапсулээшн (мэдээллийн далдлалт)

Энкапсулээшн гэдэг бол программын модулийн ажиллагааны нарийн зүйлийг хэрэглэгч мэдэх шаардлагагүйгээр түүнийг ашиглах боломжийг олгох программчлалын хэлний чанар юм. Өөрөөр хэлбэл программын модул дотор юуг хэрхэн гүйцэтгэж байгааг мэдэх албагүй. Чанар нь хэрэглэгч программын модултай харьцахдаа түүний нийтийн (public) арга ба шинжүүдээр дамжих түүнчлэн чухал хэрэгтэй өгөгдлүүдийг хамгаалах механизмыг бүрдүүлнэ. Хэрэглэгч обьекттой зөвхөн нийтийн (public) арга ба шинжүүдээр дамжин харьцах интерфейс олгосноор обьектын чухал шинж, болон техникийн гүйцэтгэлүүдийг хамгаалахад тустай. Энэ нь оролт гаралт бүхий "хар хайрцаг" ны зарчимтай төстэй. ОХП-д классыг боловсруулахад энэ механизмыг өргөнөөр ашигладаг.

Инхэритээнс (удамшил)

Удамшил (өвлөх гэж ч ярьдаг) бол өмнө нь үүсгэсэн классын (эцэг) шинж болон аргуудыг өвлөн авах шинэ классыг тодорхойлох боломжийг олгох механизм. Өөрөөр хэлбэл өвлөн авагч класс нь өмнө нь үүсгэсэн байсан классын (суурь класс) боломжуудыг гүйцэтгэх чадвартай гэсэн үг.
Зарим хэлүүдэд абстракт класс гэж байдаг. Шууд обьект үүсгэх боломжгүй классыг абстракт гэдэг. Ийм классуудыг тодорхойлохдоо abstract түлхүүр үгийг ашигладаг. Классуудаас обьектыг үүсгэхдээ түүнээс удамшуулсан классыг ашигладаг. Эндээс абстракт классаас зөвхөн инхэритээнс (удамшил) хийх боломжтой гэсэн үг.
Класст нэгээс илүү "эцэг" буюу суурь класс байж болох ба үүнийг олон удамшил гэнэ. Энэ тохиолдолд үүсгэгдсэн класс өөрийн "эцэг" -үүдийн бүх аргуудыг өвлөн авна. Ийм аргачлалын сайн тал гэвэл илүү уян хатан байдал. Олон удамшил механизмыг C++, Python, Эйфель зэрэг хэлүүд дэмждэг. Хэрвээ "эцэг" классуудад ижил нэртэй аргууд байсан тохиолдолд энэ механизмд алдаа гарах эх үүсвэр болно. Бараг ихэнх тохиолдолд энэ механизмыг ашиглахгүй байх боломжтой. Гэхдээ олон удамшил механизмыг ашиглах шаардлагатай болсон бол "эцэг" классуудад ижил нэртэй аргууд байгаа эсэхийг судлах хэрэгтэй.

Полиморфизм

Нэг ижил ангилалын обьектуудын төрөл бүрийн шийдлүүд байх боломжийг полиморфизм гэнэ. Классын шийдлийг удамших үед нь өөрчилж болдог бол полиморфизм дэмждэг программчлалын хэл гэнэ. Механизмын утгыг хураангуйлан хэлбэл "Нэг интерфейс (класс) олон шийдэл" гэж болно. Энэ зарчим нь программыг илүү абстракт болгохын зэрэгцээ кодын дахин ашиглалтын коэффициентийг өндөр болгон өгдөг. Обьектуудын ерөнхий шинжүүдийг системд нэгтгээд интерфейс, класс гэх мэтээр нэрлэж болно. Ерөнхий байдал нь гадаад, дотоод илэрхийлэлтэй байдаг. Гадаад төстэй байдал гэдэгт адилхан нэртэй аргууд, аргуудын багц, аргументын төрөл, тоо зэрэг байх бол дотоод ерөнхий зүйл гэвэл аргуудын ижил үүрэг функцууд байж болно. Нэг аргад өөр өөр үүрэг зориулалт олгохыг аргыг дахин тодорхойлох гэж нэрлэдэг.  

Дээр дурдсан 4 зарчим бол ОХП-ын үндсэн зарчмууд. Онолын талаасаа нилээд ярвагтай ойлголт мэт санагдаж болох ч бид программ бичихдээ эдгээрийг тогтмол хэрэглээд явдаг. Эдгээрийг хэрхэн хэрэгжүүлж байгааг ОХП-ын талаар нийтлэлүүдээс үзээрэй.

Мэдээлэл таалагдсан бол найзуудтайгаа хуваалцаарай.

  Нээгдсэн тоо: 1032 Төлбөртэй

Энэ хичээлээр манай АУСистемийн сервер талын скриптыг бичих болно. Скрипт манай системийн админ талын функцуудийг агуулсан бөгөөд хэрэглэгч талын программаас арай нарийн төвөгтэй ч index.php файлтай бүтцийн хувьд төстэй. index.php файлын байрлах хавтаст admin.php нэртэй файл үүсгээд доорх кодыг оруулан өгөөрэй.

  Нээгдсэн тоо: 2861 Бүртгүүлэх

Програмчлалын бүхий л хэлнүүдэд операторууд байдаг. Үнэн хэрэгтээ бид өмнөх хичээлүүдэд операторуудыг ашиглаж байсан хэдий ч эдгээрийн тухай дурдаагүй билээ. Оператор ашиглах нь бидний өдөр тутам ашигладаг арифметик үйлдлүүдтэй төстэй болохоор онцын хүндрэлгүй зүйл.

Оператор – шинэ утга гаргахын тулд ашигладаг хэлний бүтэц юм.

Шийдэх асуудлаасаа хамаарч операторууд нь харьцуулах, арифметик, логик, мөрийн гэх мэт олон төрөл байдаг. Операторыг хэрэглэж байгаа утгуудыг операнд гэдэг. Жишээ нь

$num=CASH-3; энд ( = ) тэнцүү болон ( - ) хасах тэмдгүүд нь операторууд $num, CASH, 3 нь операндууд болно.

Илэрхийлэл гэдэг нь оператор болон операндуудын нийлсэн бичлэг юм.

  Нээгдсэн тоо: 1826 Бүртгүүлэх

1-р хичээлд сайтын агуулгыг хадгалах баазыг MySql серверт үүсгэн өгсөн болохоор төлөвлөгөөний дагуу articles хүснэгтийг үүсгэх ажлыг эхлэе. Манай өгөгдлийн сан ганцхан хүснэгттэй байна. Цуврал хичээлийн зорилго бол маш энгийн агуулгын удирдах системийг хийх. Том хэмжээтэй олон хүснэгт бүхий систем хийх нь таны цаашдын зорилго болно. Өгөгдлийн санд хандан агуулгыг татан аваад түүнийгээ хэрэглэгчид үзүүлэх, өгөгдлийн сандаа мэдээлэл оруулан засварлах ажиллагаа бол динамик сайтын ажиллагааны үндсэн зарчим. Энэ бүгдийг ойлгоход цуврал хичээлүүд хангалттай мэдлэгийг өгч чадна.

  Нээгдсэн тоо: 1638 Бүртгүүлэх

Обьект хандалтад программчлалыг суралцахад тойрон гарах аргагүй нэг чухал сэдэв бол онцгой байдлын (exceptions) боловсруулалт юм. Сэдвийг ойлгоход хялбар байх үүднээс шууд онцгой байдал буюу exceptions -ийн тодорхойлолтоос эхлэе. exceptions гэдгийг онцгой байдал гээд орчуулчихлаа. Хир оновчтой болсныг сайн мэдэхгүй. Гэхдээ ойлгох нь чухал даа.

Класс ба структурт ердийн талбар, арга, шинжүүдээс гадна статик талбар, арга, шинжүүд байж болдог. Статик талбар, арга, шинжүүд…

Нээгдсэн тоо : 45

 

Хичээлээр useState -тэй тун төстэй useRef хукийн талаар авч үзье. useRef хукийн онцлог ашиглалтыг компонент хэдэн удаа дахин…

Нээгдсэн тоо : 43

 

Хүүхдүүд тооны хичээлийг анхнаасаа зөв ойлгон сураагүйгээс анги ахих тусмаа математикийн хичээлийнн хоцрогдолоос болоод дургүй болох тал байдаг.…

Нээгдсэн тоо : 103

 

Нийтлэлээр графикийн хэвүүдийн /GUI pattern/ түүхийг авч үзье. Боловсруулалтын графикийн хэвүүдийг 30 гаруй жилийн туршид боловсруулж байгаа бөгөөд…

Нээгдсэн тоо : 82

 

Хааяа өөр өөр параметрүүдийн багцтай нэг аргыг үүсгэх шаардлага гардаг. Ирсэн параметрүүдээс хамааран аргын тодорхой хэрэгжүүлэлтийг хэрэглэнэ. Ийм…

Нээгдсэн тоо : 81

 

Ямарч програмын ажиллагааны чухал хэсэг бол төрөл бүрийн мэдээллийн боловсруулалт, тэдгээртэй ажиллахтай холбоотой байдаг. Иймээс энэ хичээлээс vuejs

Нээгдсэн тоо : 65

 

Хичээлээр react -ийн хукуудаас их өргөн ашиглагддаг useEffect -ийн талаар авч үзье. useEffect -ийн ажиллагааг судлах хуудасны кодийг

Нээгдсэн тоо : 61

 

Илэрхийлэл бол математикийн хэлний үндэс болсон суурь ойлголтуудын нэг. Математикийн илэрхийллийг тооцооны алгоритм, аксиом, теорем, бодлогын нөхцлүүд гээд…

Нээгдсэн тоо : 80

 

Програм зохиох бол нарийн төвөгтэй ажил. Ямар ч програмын хувьд өөрийн хийх ажлаа гүйцэтгэхийн чацуу цаашдаа хөгжих, ажлын…

Нээгдсэн тоо : 74