Гарааг 1824 онд английн шатарчин Д.Эванс зохиосон. Эвансын гамбит нь хурц тэмцэлтэй, хоёр талд харилцан боломжууд бүхий сонирхолтой, нарийн гараа. Гарааг А.Андерсен, П.Морфи, М.Чигорин нарын мастерууд тоглолтод чадамгай ашигласан байдаг. Орчин цагт гроссмейстер Е.Свешников болон дэлхийн 13 дахь аварга Г.Каспаров зэрэг олон шатарчдын хүчин зүтгэлээр Эвансын гамбит томоохон тэмцээнүүдэд харагдах болсон.
[Event "Эвансийн гамбит"] 1. e4 e5 2. Nf3 Nc6 3. Bc4 Bc5 4. b4 {цагаан хурдан хөллөх, хөдөлгөөнт хүүний төвтэй болохын тулд хүүгээ хаясан. Хар гамбитийг 4... Тxb4 гэж хүлээн авах эсхүл 4... Тb6 гэж татгалзаж болно.} Bxb4 {Гамбитийн үед хамгийн сайн хамгаалалтыг тохиромжтой үед олон авсан материалын давуугаа буцаагаад өөртөө аятайхан хөлөлгөө хийх боломжийг хангах санаагаар хаяаг авах гэж үздэг.} 5. c3
Хар 5... Тc5 эсхүл 5... Тa5 эсхүл 5... Тe7 гэж тоглож болохыг үзсэн.
Энэ удаад 4... Тb6 гэж гамбитаас татгалзах буюу Татгалзсан Эвансийн гамбитийг авч үзье.
[Event "Татгалзсан Эвансийн гамбит."] 1. e4 e5 2. Nf3 Nc6 3. Bc4 Bc5 4. b4 Bb6 5. a4 {энэ бол Сокольскийн нарийвчлан судалсан хамгийн сайн үргэлжлэл} ({Харин} 5. b5 Na5 6. Nxe5 Nh6 7. d4 d6 8. Bxh6 gxh6 ({энд} 8... dxe5 {нүүдэл боломжтой.}) {хувилбар сул.} 9. Nxf7 ({эсхүл} 9. Bxf7+ Ke7) 9... Qf6 {нь хард аюулгүй.}) 5... a6 6. Nc3 Nf6 (6... Nxb4 {гэвэл цагаан} 7. Nxe5 Qg5 8. Qf3! {гэнэ.}) 7. Nd5! Ba7 (7... Nxd5 8. exd5 e4 9. dxc6 O-O ({хэрвээ хар} 9... exf3 10. Qxf3 Qe7+ 11. Qe2 Qxe2+ {гэж тогловол} 12. Bxe2 bxc6 13. Bb2 {гээд цагаан илүү идэвхитэй байрлалтай.}) 10. Bb2 (10.Ng1? Qf6) 10... exf3 11. Qxf3 {гээд цагаан маш сайн байрлалтай.}) (7... Nxe4 8. O-O O-O 9. d3 Nf6 10. Bg5 {ноцтой заналтай.}) 8. d3 h6 9. Be3 {гээд цагаан сайн тоглолттой.}
илэрхийллийн хялбарчил.