Шатрын хөлөг дээр шатрууд янз янзын боломжтой байдаг. Жишээ нь зарим шатрууд хөлгийн нэг захаас нөгөө захад очиход нэг нүүдэл хийж байхад зарим нь хэд хэдэн нүүдэл хийж очих. Зарим шатрууд зөвхөн нэг өнгийн нүдээр нүүж байхад заримд нь хөлгийн 64 нүдээр нүүх боломж байдаг. Хөлгийн төвд байгаа бэрс 27 нүүдлийг хянаж байхад ижил байрлалтай морь 8 нүдийг хянаж байдаг.
Иймээс шатрын хөдөлгөөн эсвэл тулалдах чадвар нь түүний хүчийг (үнэ цэнэ) тодорхойлно. Шатрын онолд шатруудын харьцуулсан хүчийг тодорхойлсон байдаг ба тоглолт хийж байхдаа материалын хохиролд орохгүйн (нэн ялангуяа харилцан бие биеийн шатруудыг идэх) тулд харьцуулсан хүчийг баримталж байх хэрэгтэй. Эсрэг тохиолдол өрсөлдөгч хүчний хувьд давамгайлан эцэстээ таныг хожигдолд хүргэх магадлалтай.
Шатруудын харьцуулсан хүчний нэгжээр хамгийн хүч багатай шатар болох хүүг тооцдог.

Арон Исаевич Нимцовичийн "Миний систем" гэдэг шатрын номоос үргэлжлүүлэн таницуулъя.

Тав. Хурцадмал байдлыг даран хөлөлгөөний эсхүл тоглолтын чөлөөлөлтийг хийх. Тоглолтын чөлөөт хөлөлгөөнд саад болсон өрсөлдөгчийн эсрэг маневрууд асуудал үүсгэж эхэлбэл ийм байдлыг шийдвэртэй, хурдан дуусгах шаардлагатай. Энд хагас дутуу шийдэл байж таарахгүй. Үүнийг дараах жишээгээр тайлбарлая. 1. e4 e5 2. Мf3 Мc6 3. d4 d5. Харын сүүлийн нүүдэл эрсдэлтэй. Цагааны 3. d4 идэвхитэй нүүдэлд хар яг ийм байдлаар шууд хариу барих гэсний хэрэггүй. Энэ нь цаашдын зарим хүндрэлүүдийн эх үүсвэр. 4. exd5 Бxd5 5. Мc3 Тb4. Хар гараанд бэрсээрээ хоёрдахь нүүдэл хийх асуудлаас түр салсан. Гэвч 6. Тd2 -ийн дараа зарим нэгэн хүндрэл гарч ирсэн. Бэрсээ хөдөлгөх нь темп алдахад хүргэнэ.

XVI -р зууны Полериогийн гар бичмэлүүдэд анхны судалгаанууд байдаг эртний гараануудын нэг. Гарааны боловсруулалтад Л. Паульсен, А. Рубинштейн, Ф. Маршалл нар их хувь нэмэр оруулсан. Гараагаар Э. Ласкер, Х. Р. Капабланка, М. Ботвинник зэрэг дэлхийн аваргууд өрөгтөө нэг бус удаа тоглосон байдаг. Гараанд байрлалын тайван тоглолтонд хүргэдэг симметр системийн зэрэгцээ хурц үргэлжлэлийг ч боловсруулсан. Өнөө үед тоглолтод гараа ховор харагдах болсон.

Дөрвөн морины гараа 1. e4 e5 2. Мf3 Мc6 3. Мc3 Мf6 нүүдлүүдийн дараагаар үүсдэг бөгөөд 4. Тb5 үргэлжлэлийг Дөрвөн морины гараа. 4. Тb5 үргэлжлэл хичээлд 4. Мd4 үргэлжлэлийг Дөрвөн морины гараа. 4. Мd4 үргэлжлэл үзсэн бол энэ удаад Белградын гамбит гэдэг 5. Мd5 үргэлжлэлийг харцгаая. Гарааны онолд суралцах нь шатрыг ул суурьтай сурах үндэс болдог.

Люсений (XV зуун) бүтээлд тэмдэглэгдсэн нээлттэй гараануудын нэг. Дундад зуунд өргөнөөр хэрэглэж байсан бөгөөд гарааг Ф.Филидор өндрөөр үнэлсэн байдаг. Шатарын нүүдлийг сурах нэг хэрэг харин тоглож сурах бол нилээд хичээл зүтгэл шаардсан ажил. Шатар ихээр тоглох эсхүл үлгэрт гардаг ч хүмүүсийн тоглохыг хараад суурьтай сурна гэдэг эргэлзээтэй. Ер нь ямарч зүйлийг онолын талаас нь судлахгүйгээр ойлгон сурна гэдэг бараг л байж боломгүй зүйл. Сонирхогч ч гэсэн онолын тодорхой мэдлэгтэй болох нь дээр. Учир нь онолын мэдлэгтэй хүн түүнийгээ тоглолтондоо ашиглаад ирэхээр бусдаас хамаагүй илүү үр дүн гаргадаг юм билээ.