1824 онд шотландын шатарчид төвийн эртлэн урагшлалтыг амжилттай хэрэглэсэн Эдинбург -  Лондонгийн шатарчдын захидлаар тоглогдсон өргүүдээс гараа нэрээ авсан. Гэхдээ гарааны тухай анхлан 1750 онд Италийн мастер Эрколе дель Риогийн бүтээлд дурдагдсан бөгөөд гарааны анхны судалгааг 1763 онд Италийн Ж. Лолли "Шатарын тоглоомын онол, практикийн ажиглалт" бүтээлдээ хийсэн байдаг. XIX -р зуунд Шотланд өрөгийн боловсруулалтыг В. Стейниц, Г.Стаунтон, Л.Паульсен нар хийн сүүлд А. Алехин, С.Тартаковер нар оролцсон. Гарааны орчин үеийн онолд Г. Каспаров их хувь нэмэр оруулсан. Тэрээр 1990 онд шотланд гарааг А. Карповийн эсрэг хоёр удаа хэрэглэсэн.
Орчин цагт тэмцээнүүдэд гарааг өргөн хэрэглэдэг. Өргийг зөв эхлэх нь амжилтын суурь болдог тул шатрын гараануудыг мэддэг байх хэрэгтэй. Үүнээс гадна өрсөлдөгч ямар гарааг эхлүүлж буй тооцон хамгаалалт, дайралтын зохистой аргачлалыг сонгох, гарааны зангуудад орохгүй байх гээд олон талын ашигтай.

Дөрвөн морины гараа нь XVI -р зууны Полериогийн гар бичмэлүүдэд анхны судалгаанууд байдаг эртний гараануудын нэг. Гарааны боловсруулалтад Л. Паульсен, А. Рубинштейн, Ф. Маршалл нар их хувь нэмэр оруулсан. Гараагаар Э. Ласкер, Х. Р. Капабланка, М. Ботвинник зэрэг дэлхийн аваргууд өрөгтөө нэг бус удаа тоглосон байдаг. Гараанд байрлалын тайван тоглолтонд хүргэдэг симметр системийн зэрэгцээ хурц үргэлжлэлийг ч боловсруулсан. Өнөө үед тоглолтод гараа ховор харагдах болсон.

Шатарыг боломжийн хэмжээнд цаашлаад тамирчны зэрэгт хүрч сурахаар хичээж байгаа хүмүүс гарааны онолыг мэдэн судлах зайлшгүй шаардлагатай. Сонирхогчдын тухайд бол гарааны арваад нүүдэлд аль нэг нь алдаа хийснээр тоглолтын хувь заяа шийдэгдэх нь элбэг байдаг. Энэ нь сонирхогчид гарааны онолд нэг их ач холбогдол өгдөггүйтэй холбоотой. Хэрвээ та сайтад тавигдаж байгаа шатрын гараануудын хичээлүүдийг сайтар ойлгон судалбал жирийн нэгэн сонирхогчоос өөр түвшинд хүрнэ гэдэгт итгээрэй.

Шатрын өргийн төгсгөлд сайн тоглож сурах нь тухайн хүнд хожил авчрах үндсэн хэрэгсэл болдог. Таны дадлага туршлага нэмэгдэхийн хирээр та илүү хүчтэй өрсөлдөгчтэй тоглох болно. Тэнцүү хэмжээний тоглолттой өрсөлдөгчид өргийн хувь заяаг төгсгөлд шийдэх нь олонтоо. Иймээс төгсгөлийн онолыг судлан суралцсан байх зайлшгүй шаардлагатай. Өргийн төгсгөлийн онолыг ойлгон тогтоох практик болгон дараах төгсгөлүүдийг авч үзье.

Эхлэн суралцагчаас өндөр зэрэглэлийн шатарчин болоход таниас багагүй хүч хөдөлмөр шаардана. Тоглоомын үндсэн дүрмийг мэдэх нь хамгийн эхний алхам юм. Энгийн төгсгөлд ганц ноёнг ("шалдан ноён") мадлах техникийг эзэмших нь дараагийн алхам болно. Ганц ноёнг мадлах нь тийм ч хэцүү биш ч гэлээ эхлэн суралцагчид асар олон тоглолт хийсний дараа л техникийг эзэмших нь элбэг. Шатрын онолыг хослуулсанаар суралцах үйл явцыг мэдэгдэхүйц хурдан болгох боломжтой.
Юуны түрүүнд энгийн төгсгөлийг суралцахаас өмнө ерөнхий зарчмыг мэдэж байх хэрэгтэй.