Орчин цагт хаалттай гарааны ангилал 30-40 жилийн өмнөхтэй харьцуулбал ихээхэн өөрчлөгдсөн. Өмнө нь хаалттай гараанд цагаан эхний нүүдэлдээ ноёны хүүгээ хоёр нүдээр түлхээгүй бүх гарааг хамруулдаг байсан бол одоо зөвхөн цагаан эхний нүүдлээр бэрсний хүүгээ хоёр нүдээр түлхэн харин хар яг ижил хариу нүүдэл хийдэг гараануудыг хаалттай гэж нэрлэдэг болсон. Өөрөөр хэлбэл өнөө цагт төвд 1. d4 d5 гэсэн шууд хүүний тулалт хийгддэг бэрсний гамбитийн төрлийн эхлэлүүдийг хаалттай гараа гэж үздэг. Иймээс өмнө нь хаалттай гараанд оруулж байсан бусад гараанууд гараанд үүсэх хүүний бүтцийг үндэслэн хагас хаалттай, жигүүрийн гэсэн хоёр бүлэгт хуваагдсан.
Хичээлээр Татгалзсан бэрсний гамбитийн Кембриж-спринг, Тартаковерийн хувилбарын талаар авч үзье. Та шатар сонирхдог бол сайтад нийтлэгдсэн гарааны хичээлүүдийг үзэн тоглолтын ур чадвараа дээшлүүлэхийг санал болгоё.
[Event "Татгалзсан бэрсний гамбит. Кембриж-спрингийн хувилбар."] 1. d4 d5 2. c4 e6 3. Nc3 Nf6 4. Bg5 Nbd7 5. e3 (5. cxd5 exd5 6. Nxd5? {нь} (6. e3 {хувилбарыг Ван Вели - Карлсен нарын өрөгт үзнэ.}) 6... Nxd5! 7. Bxd8 Bb4+ 8. Qd2 Bxd2+ 9. Kxd2 Kxd8 {гээд хар бод илүүтэй болох тул алдаатай.}) 5... c6 6. Nf3 Qa5 {Кембриж-спрингийн хамгаалалтын санаа нь c3 морины дарааг ашиглан төв болон бэрсний жигүүрт сөрөг тоглолтыг үүсгэх юм. Цагаан маш оновчтой тоглох ёстой.} 7. Nd2 {энэ нүүдэл харын өмнө хүндхэн асуудал тавьдагийг практик үзүүлсэн.} ({Жишээ нь} 7. Bd3 Ne4 {гээд} 8. Bxe4 {гэвэл} dxe4 {-ийн дараачаар g5 тэмээ хамгаалалтгүй үлдэх тул сул.}) (7. cxd5 Nxd5 8. Qb3 ({8. Бb3 -ийн оронд} 8. Qd2 {-ыг хэрэглэдэг} Bb4 ({8. Бd2 -т} 8... N7b6 {сонирхолтой хариулт бий. Жишээ нь} 9. Bd3 Nxc3 10. bxc3 Nd5 11. O-O Qxc3 12. Qe2 Bd6 13. Rac1 Qa5 {хүүний оронд цагаан дайрах боломжтой.}) 9. Rc1 O-O 10. e4 Nxc3 11. bxc3 Ba3 12. Rb1 e5 {харын байрлал муугүй.}) 8... Bb4 9. Rc1 e5! 10. Bc4 ({эсхүл} 10. dxe5 Nc5 {гээд дараа нь 11... Мa4}) ({эсхүл} 10. Nxe5 Nxe5 11. dxe5 Be6 12. Bc4 h6 13. Bh4 O-O 14. O-O Bxc3 15. Bxd5 (15. bxc3 {гэвэл} b5!) 15... Qxd5 16. Qxc3 {тэнцүүхэн тоглолттой.}) 10... N7b6 ({эсхүл} 10... Bxc3+ 11. bxc3 exd4 12. exd4 O-O {хэрвээ} 13. Be2 {гэвэл} Re8) 11. Bxd5 Nxd5 12. Nxe5 Be6 13. Nc4 Nxc3! 14. Nxa5 Nxa2+ 15. Qxb4 Nxb4 {гээд хар сайн тоглолттой.}) (7. Bxf6 Nxf6 8. Bd3 Bb4 9. Qb3 dxc4 10. Bxc4 O-O 11. O-O Bxc3 12. bxc3 b6 13. Ne5 Bb7 14. Be2 c5 15. Nc4 Qa6 {гээд 15... Тd5 заналтай тул хар хангалттай ёөрөг тоглолттой. (Капабланк - Ласкер, Нью-Йорк, 1924)}) 7... Bb4 8. Qc2 (8. Qb3? {гэвэл} dxc4 {гээд c3 дээрх солилцооны дараа g5 тэмээг алдан хожигдоно.}) 8... dxc4 9. Bxf6 Nxf6 10. Nxc4 Qc7 {цагаан шатрууд нилээд идэвхитэй байрласан ч хар хоёр тэмээтэй бөгөөд сул нүднүүдгүй. Капабланк - Алехин нарын нэгэн өрөг} 11. a3 Be7 12. g3 O-O 13. Bg2 Bd7 14. b4 b6 15. O-O a5 {гэж үргэлжлэн хар муугүй.}
Гарааны нүүдэл бүрийн учрыг ойлгон сайн тогтоон авахыг хичээгээрэй. Шатарт нэг буруу нүүдэл өргийн хувь заяад шийдвэрлэх нөлөө үзүүлдэг тул гараанд аль болохоор алдаа хийхгүйгээр нүүж сурахыг тулд гарааны хичээлүүдийг давтан судлаж өөрийн тоглолтондоо хэрэглэж сурахыг зөвлөе.
[Event "Татгалзсан бэрсний гамбит. Тартаковерийн хувилбар."] 1. d4 d5 2. c4 e6 3. Nc3 Nf6 4. Bg5 Be7 5. e3 h6 {хамгаалалтын энэхүү системийг практикт Тартаковер оруулан Бондаревский, Макагонов нар хөгжүүлсэн. Системийн үндсэн санаа нь хөдөлгөөнтэй хүүний төвийг үүсгэн цаашдын үргэлжлэлийг нээхэд оршино.} 6. Bh4 b6 7. Nf3 O-O 8. cxd5 Nxd5 ({хэрвээ} 8... exd5 {гэвэл} 9. Bd3 Be6 10. O-O Nbd7 11. Ne5 Nxe5 12. dxe5 Nd7 13. Bxe7 Qxe7 14. f4 {гээд цагаан санаачлагатай.}) 9. Bxe7 (9. Bg3 {-д} c5 {сайн. Жишээ нь Стейнер - Бондаревский, 1945 нарын өрөгт} 10. Nxd5 Qxd5 11. a3 Rd8 12. Rc1 Ba6 13. Bxa6 Nxa6 {гээд хард хүндрэлгүй.}) 9... Qxe7 10. Nxd5 exd5 11. Rc1 ({11. Трc1 -ийн оронд} 11. Be2 {боломжтой. Тэгвэл хар тоглолтын өргөн боломжтой} Be6! {-г хийнэ. Жишээ нь} 12. O-O c5 13. dxc5! (13. Ne5 {нь илүү}) 13... bxc5 14. Qa4 Qb7! 15. Qa3 Nd7 16. Rfb1 {гээд хар давуутай. (Берток - Фишер, 1962)}) 11... Be6 {нэхэгдэн буй Тc8-b7 нүүдлийн оронд хийгдсэн энэхүү нүүдэлд Капабланкийн (1922) эсрэг тоглосон Тартаковерийн санаа агуулагдана. Гэхдээ Тартаковер морио солилгүйгээр 8... ed 9. Бb3 Тe6 гэж тоглосон.} 12. Qa4 c5 (12... a5 {13... Бb4+ заналтай нүүдэл анхаарал татахаар.} 13. Rc3 Rc8 14. Bd3 c5 15. Qa3 Qa7 16. Bb5 Na6 17. O-O Nc7 18. Bc6 c4! {-ийн дараачаар хар сайн сөрөг тоглолтыг авсан. (Фурман - Зайцев, 1971)}) 13. Qa3 {энэ дараа дээр цагааны бүх стратег суурилана.} Rc8 14. Be2 {талуудын боломжууд тэнцүүхэн хувилбарын эгзэгтэй байрлал. Хар 14... Бb7 эсхүл 14... Мd7 үргэлжлэлүүдээс сонгох боломжтой.} (14. Bb5 {-ийг жишээ өргүүд хичээлд Фишер - Спасский нарын өргөөр авч үзнэ.}) 14... Qb7 {нүүдлийг Кузьминых санаачилсан.} ({шууд} 14... Kf8 {гэж хариулж болно. Винанте - Каспаров (1987) нарын өрөгт} 15. dxc5 bxc5 16. O-O a5 17. Rc3 Nd7 18. Rfc1 Rcb8! 19. Rb3 c4! {гээд хар сайн тоглолтыг авсан.}) (14... Nd7 {Бондаревский, Макагоновийн маневр.} 15. O-O Kf8! {c5-c4 нүүдлийн бэлтгэл.} 16. dxc5 {тохиолдолд} bxc5 17. Nd2 {хүүг e3-e4 нүүдлээр сулруулах зорилготой нүүдэлд} (17. Rc2 {гэвэл} Qd6 18. Rfc1 Qb6 19. Nd2 Re8 20. Nb3 d4! {хүчтэй. Петросян - Спасский, 1966}) 17... f5! {хариулт сайн.}) ({Петросян - Спасский (1966) нарын хооронд тоглосон дэлхийн аваргын төлөөх хоёрдахь өрөгт хар} 14... a5 {гэж тоглосон. Цааш} 15. O-O Na6 16. dxc5 bxc5 17. Nd4 Qd7 18. Bxa6 Rxa6 19. Ne2 a4 ({хар 19... a4 -ийн оронд} 19... Bg4 20. Rfe1 Bxe2 21. Rxe2 {гэсэн бол цагааны байрлал багахан илүү үлдэхээр байсан.}) 20. Rfd1 Qd6 21. Rd2! {гээд цагаан байрлал арай давуутай.}) 15. dxc5 bxc5 16. O-O (16. Rxc5 {гэвэл} Rxc5 17. Qxc5 Qxb2) 16... Qb6 17. Nd2 Nd7 18. e4 Qb4!
Сайтын Багц хичээл хэсгээс сэдэвчлэн багцалсан хичээлүүдийг үзээрэй. Зарим хичээлүүд төлбөртэй тул та хичээлүүдийг бүгдийг үзэхийн тулд Тусгай эрхтэй хэрэглэгч байх ёстойг анхаарна уу.
илэрхийллийг хялбарчил
ABCD трапецийн бага диагонал BD=6 бөгөөд суурьтай перпендикуляр. Трапецийн AD=3, DC=12 бол B, D мохоо өнцгийн нийлбэрийг ол.