Php хэлийг ашиглан веб сайт хийх ажил шинээр эхэлж байгаа хүмүүст ойлгомж муутай санагдах нь элбэг тохиолдоно. C# NET, Visual Studio зэрэг дээд түвшингийн хэлний фреймворк ашиглан хэрэглэгчийн компьютерт суулган ажилладаг программ зохиож байсан хүмүүст веб сайт боловсруулах ажил эхлээд их төвөгтэй мэт санагдана. Учир нь Php, MySql ашиглан сайт хийхийн тулд та сервер болон хэрэглэгчийн талын бүх зүйлээ өөрөө хийх хэрэгтэй болдог. Ийм хэмжээний ажлыг кодлон веб сайт боловсруулна гэвэл мэдээжээр их хугацаа орох нь ойлгомжтой. Тэгвэл сайтыг хэрхэн хурдан боловсруулах вэ? гэсэн асуулт гарч ирдэг. Энд л Php фреймворк, Агуулгын удирдах систем буюу CMS (Content management system) гэсэн ойлголт гарч ирдэг.

PHP (Personal Home Page Tools) гэдэг нь веб сервер дээр HTML хуудас үүсгэхэд зориулагдсан програмчлалын хэл юм. Энэ хэлийг сурснаар та хуудасны тоолуур, зочны хуудас гэх мэт энгийн програмаас хэрэглэгчийн үйлдлийг хянах чадвартай том хэмжээний веб сайтыг зохиох боломжтой. Хэлний бүх боломжийг тайлбарлан бичихэд олон хуудас материал болох хэдий ч хэл нь хэн ч үзэхэд энгийн ойлгомжтой. Өнөөдөр олон мянган програм зохиогчид PHP ашиглаж, сая сая веб сайтууд энэ хэл дээр ажиллаж байна.

Хэлний түүхээс

PHP нь програмчлалын бусад хэлнүүдээс ялгаатай нь хэлийг ямар нэгэн компани эсвэл мундаг програм зохиогч боловсруулаагүй харин Расмус Лердорф гэх жирийн програм зохиогч 1994 онд зохиосон. Хэл зохиосон зорилго нь Расмус өөрийн веб хуудасаа илүү интерактив байдалтай болгох байлаа. Удалгүй Расмус програмчлалын C хэл дээр өгөгдлийн сантай холбогдох боломжтой эхний хувилбарыг гаргасан. Энэ нь хэрэглэгчдэд энгийн веб програм зохиох бололцоог олгосон.
1997 онд веб формтой ажиллах боломжтой PHP/FI 2 (Personal Home Page / Form Interpreter) хувилбар гарсан. Энэ хувилбарыг боловсруулах ажилд нилээд олон хүмүүс оролцон ажилласан байна. Ер нь хэл нь анхнаасаа нээлттэй кодтой байсан нь хэн хүссэн хүн хэлийг боловсронгуй болгох ажилд оролцох боломжийг нээж өгсөн. Эдгээр хүмүүст Зив Сураски (Zeev Suraski), Энди Гутманс (Andi Gutmans) нар нь зүй ёсоор тооцогдоно. Расмус дээрх хүмүүстэй хамтран ажилласны үр дүнд 1998 онд PHP 3 гэсэн албан ёсны хувилбарыг гаргасан. Үүний дараа хэл зохиогчид PHP –г цаашид улам боловсронгуй болгосноор 2000 онд хэлний 4.0 хувилбар гарсан ба эдүгээ хэлний 5.0 хувилбар гараад байгаа билээ.

Веб сайт хийж сурахын тулд танд веб сервер хэрэгтэй болно. Сурахын тулд хостинг худалдаж авах нь мэдээж зохимжгүй. Нилээд сайн дадлагажиж байгаад дараа нь сайтаа хийснийхээ дараа интернетэд байрлуулахдаа хостинг авсан нь хэмнэлттэй. Тэгвэл сайтын ажиллагааг хаана туршин зүгшрүүлэх вэ? гэсэн асуулт гарч ирнэ. Үүнийг бид өөрийн компьютераа веб сервер болгон ашиглах замаар хийж болно. Энэ зорилгод XAMPP пакет бүрэн нийцнэ. Энэ тухай би Php хичээлийн эхэнд дурдсан байгаа. Сайтын хэрэглэгчид пакетыг хэрхэн суулгах талаар нилээд асууж байгаа тул энэхүү постыг орууллаа.

Функц гэсэн ойлголт нь маш дээрээс түүхтэй. Анх машины кодоор програм зохиож байх үеэс програм зохиогчид машинтай нэг хэлээр ойлголцохын тулд нэг тэгүүдийг (01) команд болгон хувиргасны үр дүнд команд үүссэн. Шийдэх бодлогын цар хүрээ ихэссэнтэй уялдан командын тоо нь геометр прогресоор өссөн. Энэ үед програм зохиогчид командуудыг нэг блок болгон нэр өгч ашиглаж болох бүтцийг санаачилсан байна. Үүнийг процедур гэдэг. Ингэснээр програмын кодыг жижигхэн ойлгомжтой болгоход асар их түлхэц болсон. Цаашид процедурууд нь оролтын параметруудтай болж хөгжсөн бөгөөд эцэст нь ямар нэгэн үйлдэл хийгээд зогсохгүй утга буцаадаг функц гэсэн ойлголт гарч ирсэн. PHP –д процедур гэсэн ойлголт байдаггүй. Утга буцаадаг ч бай үгүй ч бай бид ганцхан функц гэсэн ойлголтыг хэрэглэнэ. PHP нь маш олон дотоод функцтэй. Үүнээс гадна бусад програмчлалын хэлний адилаар PHP нь програмын код дотор өөрийн функцыг үүсгэх боломжтой. Эдгээрийн голдуу хэрэглэгчдийн функцууд гэдэг. Бид хичээлдээ яг энэ төрлийн функцуудын талаар түлхүү авч үзэх болно.