Илүү их ашиг олохыг хүссэн худалдаачин бүр "форекс өөрчлөлт" буюу Volatility гэсэн ойлголттой гарцаагүй тулгарах болно. Яг энэ үзүүлэлтээр тодорхой хугацааны хэсэгт валютын хос эсхүл арилжааны аль нэгэн хэрэгслээр ашиг гаргах таамаглалыг үнэлэж болно.
Форекс volatility гэдэг нь тодорхой (арилжааны сессии, өдөр, долоо хоног, сар) хугацааны интервалд үнийн (ханш) өөрчлөлтийн үзүүлэлт юм.
Өөрөөр тайлбарлабал энэхүү ойлголт ханшийн өөрчлөлтийг харьцангуй (хувиар) байдлаар ч бас бодит (пунктээр) хэмжээгээр ч илэрхийлнэ. Өөрчлөлтийг тооцох маш олон янзын хувилбарууд байдаг ч бид зөвхөн хамгийн энгийн бөгөөд трейдерүүд илүү сонирхох аргуудыг авч үзнэ.
Тооцооны эхлэлийн өгөгдөлүүдэд үеийн эхний үнэ, хамгийн их болон хамгийн бага (максимум, минимум) цэгүүд дээрх үнийн хэмжээ байна. Жишээ нь EUR/USD валютын хосын арилжаа 1,3360 дээрээс нээгдэн арилжааны нэг сессийн туршид ханш 1,3460 хүрэн өсч 1,3310 хүрэн буурсан байлаа гэе. Өөрөөр хэлбэл ханш ихдээ 100 пункт өсч багадаа 50 пункт хүрэн унасан байна. Хэрвээ энэ үзүүлэлтийг харьцуулсан хэмжээгээр илэрхийлбэл харгалзан +0,007% , -0,0035% гэсэн утгууд гарна. Онолын хувьд энэ нь арилжааны сессийн эхэнд худалдан авалт хийсэн бол бид 100 пунктын ашиг харин худалдсан бол 50 пунктын ашиг олж болохоор байсан хэрэг. Гэвч энэ бол зөвхөн онолоор. Учир нь трендийн хөдөлгөөн илүү нарийн динамиктай байдагт оршино. Гэсэн хэдий ч өөрчлөлтийн энэхүү хувилбарыг арилжааны хамгийн хүчтэй хэрэгслийг сонгоход ашиглаж болно.
Ингэхдээ өөрчлөлтийг дээр үзүүлсэн хувилбараар эсхүл ханшийн бүтэн интервалаар харьцуулж болно. Тэгвэл максимум, минимумийн хоорондын зайг тооцон үзвэл манай тохиолдолд EUR/USD валютын хосын бүрэн өөрчлөлтийн хэмжээ нэг арилжааны сессийд 150 пункт болох юм. Үүнээс гадна арилжаа нээхийн өмнө форекс өөрчлөлтийн үзүүлэлтийг өмнөх түүхийн өгөгдөлүүдээр, чухал мэдээ гарах магадлал, арилжаа нээгдэх хугацаа, зах зээлийн тухайн үеийн нөхцөл байдлыг үндэслэн дүгнэхэд илүүдэхгүй.
Жишээ нь хэрвээ бирж дээр валютын хосын суурь валютын эрэлт тотвортой өсөх харин харьцсан валютын ханш өөрчлөлтгүй доошлохоор хандлагатай байвал зах зээлийн өөрчлөлтийн таамаглал нэг утгаар өндөр байх болно. Өдрийн туршид үнийн өөрчлөлт ихэнхдээ 100 пунктээс нэг их дээгүүр гардаггүй байсан бол энэ тохиолдолд үнийн өөрчлөлт илүү өндөр үзүүлэлттэй гарахад найдаж болох юм.
Форекс өөрчлөлтийг яах гэж тооцдог вэ?
Үзүүлэлтийг юуны өмнө боломжит ашиг ба эрсдэлийн түвшинг үнэлэх бас стоп ордерийг тавихын тулд тооцдог. Ялангуяа тооцоо ашгаа авах (тэйк-профит) ордерийн утганд их хамаарна. Хэрвээ сарын туршид ханш нэг хоногийн туршид 70 пунктээс илүүгүй өөрчлөгдсөн бол өдөртөө хийгдэх арилжаанд тэйк-профитыг энэ хэмжээнээс илүүгээр тавих утгагүй зүйл шүү дээ.
Валютын хосыг сонгох тал дээр гэвэл сонгосон хэрэгсэл арилжааны сессийн туршид их пунктээр хөдөлж л байвал трейдерийн ашиг төдий чинээ л их байх болно. Эхэлж байгаа худалдаачдад зөвлөхөд форексийн хамгийн өндөр савалгаатай (volatility) хэрэгслүүдээр ажиллахгүй байхыг зөвлөе.
Эрсдлийг дүгнэх. Тодорхой үеийн дотор ханш хамгийн ихээр савалсан хэмжээ бол боломжит алдагдалыг тооцох чиг болон өгөх юм. Бүх мөнгөө гөвүүлэх магадлалыг ч тооцоход энэ үзүүлэлт чухал. Үүнээс гадна стоп-лосс ордерыг тавиахд ч тусалж мэднэ.
Форекст ашиг олохын тулд та нилээд хэмжээний зүйлийг уншин судлах зайлшгүй шаардлагатай. Мэдлэг муутайгаар арилжаанд шууд орвол та эхний мөнгөө бүгдийг алдах нь бараг 99 хувийн магадлалтай гэдгийг санаарай. Бас нэгэн зүйлийг сануулахад форексоос мөнгө яг яаж хийдгийг танд хэн ч заадаггүйг санаж байгаарай. Мөнгө хийх тогтсон арга байсан бол форекс гэж байхгүй байна гэдгийг та ойлгож байгаа биз.
Сайн мэдлэг, судалгаа, мэдрэмж, аргуудыг эзэмшсэн байхад мөнгө олж чадна гэдгийг дэлхийн олон тэрбумтангууд батлаад байгаа юм даа.