Энэ хичээлээр бид ноёны гамбитын хамгийн өргөн тархсан төрөл гэж болох Кизерицийн гамбитын хувилбартай танилцах болно. Кизерицийн гамбитыг практикт маш ихээр хэрэглэхийн дээр бүр их аваргуудын өрөгүүдэд ч тохиолддог. Хичээлээр бид ноёнгийн гамбитын үед цагаан тэнцвэртэй байдлын төлөө бүх хүчээрээ тэмцэх хэрэгтэй тохиолдолыг авч үзэх болно. Хэрвээ цагаан багахан хэмжээний алдаа гаргавал тэд их амархан хожигдолд хүрнэ. Учир нь орчин үеийн шатрын онолоор ноёнгийн гамбитад байдлыг тэнцвэржүүлэхийн тулд хар биш цагаан тоглох хэрэгтэй гэж үзэх болсон. Иймээс ноёнгийн гамбитыг уламжлалт өргүүдэд бага хэрэглэдэг болсон ч өрнөл их адармаатай байдаг учраас хурдан тоглолт, сонирхогчдын өрөгт мэдээжээр хэрэглэх боломжтой. Ингээд хичээлдээ орцгооё.

Францийн алдарт шатарчин Филидорийг (1726-1795) хүндэтгэн гараанд түүний нэрийг өгсөн. Филидорийн жигүүрийн хүүнүүдийн тухай онолоор 3. ... c6 нүүдлийг b8 моринд саад үүсгэдэг тул сул гэж үздэг. Харин f7-f5 түлхэлттэй холбоотой 2. ... d6 -г хүчтэй гэж зөвлөсөн ч гарааны онол, практикаар 3. ... f5 нүүдэл няцаагдсан байдаг. Гэсэн хэдий ч гараанд цаг хугацааны туршилтыг даван туулсан өөр үргэлжлэлийг олсон. Филидорийн хамгаалалтаар хар бат бэх ч шахагдсан сөрөг боломж үүсгэхэд амаргүй байрлалтай болдог. Иймээс орчин үеийн тэмцээнүүдэд гарааг ховор хэрэглэдэг. Хичээлээр Сокольскийн систеийг үзье.

Гроссмейстерүүд өрөгтөө хамгийн өргөн ашигладаг гараануудын нэг бол Испани өрөг. Гарааг зохиогчийг Руи Лопес гэж үздэг. Зарим улсуудад гарааг зохиогчийн нэрээр буюу "Руи Лопесийн /Ruy Lopez/ гараа" гэж нэрлэдэг. Гэсэн хэдий ч энэхүү гарааны талаарх анхны мэдээлэл XV-XVI зууны Испаний шатарчин Луис Рамирес де Лусений гарын авлагад дурдагдсан байдаг. Гараа нь нарийн, олон төрлийн схемтэйгээрээ онцлогтой. Гарааны онолын боловсруулалтад В. Стейниц, К. Яниш, М. Чигорин, Ф. Маршалл, З. Тарраш, А. Алехин, М. Эйве, П. Керес, В. Смыслов, И. Болеславский, И. Зайцев, С. Фурман, А. Карпов, Г. Каспаров, Г. Липский зэрэг олон тооны шатарчид их үүрэг гүйцэтгэсэн.
Испани өргийн санаа нь c6 -гийн хар морийг цагаан тэмээгээр дарах эсхүл авах тогтмол заналхийхэд оршихын дээр зарим хувилбарт e5 хар хүүг сулруулах зорилготой. Төрөл бүрийн шатрын програмууд гарааг цагаанд хамгийн ирээдүйтэйн нэг гэж үнэлэдэг.

Шатар сонирхогч болон суралцагчид шатрын гарааны мэдлэгээ дээшлүүлэх нь тоглолтын чанарт илт мэдэгдхүйц дэвшил авчирдаг. Иймд сайтад нийтлэгдэж буй гарааны хичээлүүдийг уншин судлаарай.

1.e4 c6 нүүдлээр эхлэх хагас нээлттэй гарааг Английн Горацио Каро, Австрийн Маркус Канн нарын шатарчдын нэрүүдээр нэрлэсэн. Гарааг анхлан Австрийн шатарчин боловсруулсан бөгөөд харин 1886 онд Английн шатарчин гарааны дэлгэрэнгүй судалгааг хийн нийтлүүлсэн байдаг. Каро - Канний хамгаалалтын том мэрэгжилтнүүдийн нэг бол дэлхийн 12 дахь аварга Анатолий Карпов юм.

Шатрын гараануудыг судлан мэдснээр таны тоглолтын ур чадвар мэдэгдхүйц дээшлэнэ гэдэгт итгээрэй. Өөрийгөө хөгжүүлэх, төлөвших, сэтгэн бодох чадвараа дээшлүүлэхэд шатар онцгой ач холбогдолтой гэдэгтэй хэн ч маргахгүй болов уу. Манай улс нилээд хэдэн жилийн өмнө шатрыг сургуулийн програмд оруулах тухай ярьж байсан ч өнөөг хүртэл оруулаагүй л байна. Шатрыг сургуулийн програмд оруулаад байх бараг шаардлагагүй гэж би үздэг. Яагаад гэвэл шатарыг сурахад онцын хүндрэлгүй хүүхдүүд хүмүүсийн тоглохыг харж байгаад л сурдаг энгийн тоглоом. Харин шатарт амжилт үзүүлэн мастеруудын хэмжээнд хүрч тоглохын тухайд үүнийг ЕБС-ийн хэмжээнд зааж сургах боломжгүй зүйл. Бүх хүмүүс мастеруудын түвшинд тоглох ч боломж бололцоогүй. Гэхдээ хүн бүр шатар тоглодог байвал амьдралд чухал нэмэртэй гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. Иймээс хүн төрөлхтөн эрт дээр үеэс бодон олж хөгжүүлсэн энэхүү гайхамшигт тоглоомыг /спорт/ өөрөө болон үр хүүхэддээ заавал заан сургаарай.

Танд амжилт хүсье.