Математикийн бүх ухагдхуун, сэдвүүд бие биетэйгээ маш нягт холөоотой. Арифметик бол математикийн суурь. Иймээс арифметикийг сайн ойлгон авбал цааш алгебрт суралцахад дөхөм болох учиртай. Ахлах ангийнханд арифметикийн хичээлүүд хэт энгийн хөнгөн мэт санагдаж болно. Арифметикийг судлаж буй хүүхэд багачууд болон тэдний эцэг, эхүүдэд ийм материалууд хэрэг болох л учиртай.
Натурал тоонуудыг нэмэх
Тоонуудыг нэмэх гэдэг нь тоонуудын нэгжүүдийн нийлбэрээр нэг шинэ тоо гаргах арифметик үйлдэл юм.
Жишээ. Ширээн дээрх 3 харандаа дээр 4 харандааг нэмэн тавивал ширээн дээр хэдэн харандаатай болох вэ? Энэ асуултад хариулахын тулд ширээн дээрх бүх харандааг тоолох хэрэгтэй.
Ширээн дээрх бүх харандааг тоолбол 7 байна. Энэ нь ширээн дээр байсан 3 харандаа дээр нэмэн тавьсан 4 харандааг нэмсэн гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл бид 3 ба 4 тоонуудад нэмэх үйлдлийг хийлээ.
Математик бичлэгт нэмэх үйлдэлд + (нэмэх тэмдэг) -ийг ашигладаг. Тэмдэгийг нэмэгдэж буй тоонууд хооронд тавин өгнө. Манай хичээлийн жишээний нэмэх үйлдлийн математик бичилт бол 3 + 4 хэлбэртэй байна. Энэхүү бичлэг нь 3 ба 4 гэсэн хоёр тоог нэмэхийг илэрхийлнэ. Бичлэгийн баруун талд = (тэнцүү) тэмдгийг тавиад үйлдлийн үр дүнд бий болсон шинэ тоог бичдэг. Жишээ нь 3 + 4 = 7
Нэмэх үйлдэлд хичнээн ч тоонууд оролцож болно. Жишээ 3, 4, 6, 5 тоонуудын нийлбэрийг олох бичлэг бол 3 + 4 + 6 + 5 бөгөөд үр дүнг 3 + 4 + 6 + 5 = 18 гэж бичнэ.
Нэмэгдхүүн ба нийлбэр
Нэгжүүд нь нийлж буй тоог Нэмэгдхүүн гэдэг. Жишээ 7 + 3 бичлэгт 7 - нь нэгдүгээр нэмэгдхүүн харин 3 бол хоёрдугаар нэмэгдхүүн.
Тоонуудын нэгжүүд нийлэн бүтээж буй тоог Нийлбэр гэнэ. Жишээ нь 7 + 3 = 10 бичлэгт 10 бол нэмэх үйлдлийн үр дүн буюу нийлбэр юм. 7 + 3 бичлэгийг ч бас нийлбэр гэж нэрлэдэг.
3 + 4 + 6 + 5 бичлэгийн хувьд 3, 4, 6, 5 тоонууд бүгд нэмэгдхүүн харин 18 бол энэ нийлбэрийн үр дүн юм.
Нэмэх үйлдлийг шалгах
Нэмэх үйлдлийг зөв хийсэн эсэхээ хэрхэн шалгахыг 3 + 5 = 8 илэрхийлэл дээр авч үзье.
Энд 3 - эхний нэмэгдхүүн, 5 - хоёрдахь нэмэгдхүүн, 8 - нийлбэр. Нэмэх үйлдлийг зөв хийсэн эсэхийг шалгахдаа
- Нийлбэрээс эхний нэмэгдхүүнийг хасахад хоёрдахь нэмэгдхүүн гарч байвал үйлдэл зөв. Өөрөөр хэлбэл 8 - 3 = 5
- Нийлбэрээс хоёрдахь нэмэгдхүүнийг хасахад эхний нэмэгдхүүн гарч байвал үйлдэл зөв. Өөрөөр хэлбэл 8 - 5 = 3
илэрхийллийг хялбарчил
ABCD трапецийн бага диагонал BD=6 бөгөөд суурьтай перпендикуляр. Трапецийн AD=3, DC=12 бол B, D мохоо өнцгийн нийлбэрийг ол.