Шатар тоглож сурч байгаа, шатар тоглогдог хүмүүс мэдэж байхад илүүдэхгүй гарааны зангын талаар энэ хичээлд үзнэ. Гарааны зангыг мэддэг байснаар нэгд өөрөө тэдгээрт орохгүй байх хоёрт өрсөлдөгч зангыг мэдэхгүй эсхүл сулхан гэж үзвэл зангыг түүнд хэрэглэхэд хэрэгтэй. Бидний үзэх зангууд бол гараанд шууд хэрэглэж болох суралцахад хүндрэлгүй, энгийн.
Бид хичээлд өрсөлдөгчийн алдаанд найдсан зангуудыг үзэхгүй. Өрсөлдөгчийн алдаанд найдсан зангууд тийм сайн байдаггүй. Хэрвээ өрсөлдөгч зангыг мэдвэл энэ нь эргээд танд асуудал авчирдаг. Иймээс хичээлд бид өрсөлдөгч ороогүй ч танд онцын хүндрэл авчрахгүй зангуудыг авч үзэх юм.
Занга 1
Эхний занга бол Кароканы хамгаалалтын үед бий болдог. 1. e4 c6 2. d4 d5 3. Мc3 dxe4 4. Мxe4 нүүдлүүд бол үндсэн хувилбар. Энд хар голдуу 4. ... Тf5, 4. ... Мf6 гэж тоглодог.
 |
Гэхдээ хар 4. ... Мd7 гэж ч тоглож болно. Хар 4 дэх нүүдэлдээ 4. ... Мd7 гэж нүүвэл зураг дээрх байрлал үүснэ. Энд цагааны үндсэн нүүдэл бол хөлөлгөөг үргэлжлүүлсэн 5. Мf3 байдаг. Үүнээс гадна 5. Бe2 гэсэн зальтай нүүдэл бий. Эхлэн суралцагч эсхүл сулхан өрсөлдөгч таныг холын сэлгээ хийх гэж байгаа юмуу гэх мэтээр нүүдлийн учрыг сайн ойлгохгүй байж мэднэ. Харин туршлагатай тоглогч бол таны зангыг шууд л мэдрэх болно. Нүүдэл ямар учиртай вэ? гэвэл өрсөлдөгч таны зангыг мэдэлгүй жишээ нь 5. ... Мf6 гэвэл 6. Мd6+ гээд мад тавина. Зургаа нүүгээд хожлоо. Хэрвээ хар 5. ... e6 гэвэл цагаанд тийм аюултай биш. Бэрсэнд аюул бага тул хар тэмээгээ f4 -д гаргаад дараа нь холын сэлгээ хийгээд бүр бэрсний байрлалаа ашиглах гэж үзсэн ч болох юм. |
Занга 2
Хоёрдахь занга бол Испани өрөгт бий болох хар талынх. 1. e4 e5 2. Мf3 Мc6 3. Тb5 a6 4. Тa4 d6 гээд дараах байрлал үүснэ.
|
|
Энд харын морь дараанд байгаа тул цагаан 5. d4 гээд дараа нь d5 гэж түлхэх эсхүл e5 дээрх хүүг идэх сайн нүүдэл мэт. Гэхдээ үнэндээ бол цагаан 5. 0-0 гэж сэлгэх нь илүү. Энэ тохиолдолд цагаан жижигхэн занга тавих боломжтой. Жишээ нь хар 5. ... b5 гэвэл 6. Тb3 Мf6. Хэдийгээр e4 дээрх цагаан хүү сул байгаа ч 7. c3 гэж цагаан занга тавьж болно. Цагааны хийх занга их энгийн. Учир нь 7. ... Мxe4 8. Тd5 гээд хар аль нэг морио алдахад хүрнэ. Иймээс 7. ... Мxe4 гэж хүүг авч болохгүй. Сэдвээсээ багахан халиад явчихлаа. Эргээд харын занга руугаа орцгооё. Зураг дээрх байрлалаас цагаан 5. d4 гэж нүүх нь логиктой мэт. Гэхдээ энэ нүүдэлд хэдэн сул тал бий. 5. ... b5 6. Тb3 Мxd4 7. Мxd4 exd4 нүүдлүүдийн дараа хүү хожин бэрсээ хөлөлсөн 8. Бxd4 нүүдэл сайн мэт боловч үнэндээ муу нүүдэл. Нүүдэл яагаад муу гэдгийг авч үзье. Бүх зүйл b3 дээрх цагаан тэмээний муу байрлалтай холбоотой. 8. ... с5 гээд /хоёрдахь зураг/ тэмээ баригдах аюулд орно. Жишээ нь 9. Бd3 гэвэл 9. ... c4 гээд тэмээ баригдана. Иймээс цагааны тэмээгээ хамгаалсан илүү аюултай нүүдэл бол хар тэргийг довтолсон, f7 дээр мад өгөх 9. Бd5 юм. Одоо хар с4 -д хүүгээ түлхэвэл тэргээ алдана. Иймээс хар 9. ... Тe6 гэж тэргэндээ хамгаалалт бий болгон цагаан бэрсэнд довтлох нь дээр. 10. Бc6+ Тd7 11. Бd5. Нүүдлээ давтах хэрэггүй. Учир нь харын тэрэг хамгаалагдсан тул 11. ... c4 гэж тэмээнд довтолж болно. 12. Тxc4 bxc4 13. Бxc4 гээд цагаан тэмээгээ алдана. Тэмээгээ хоёр хүүгээр өгсөн ч хар хоёр тэмээтэй үлдсэн нь цагаан бараг найдваргүй болсон. Цагаан 8. Бxd4 нүүдлийн оронд хэрхэн тоглох байсныг харъя. Энд хамгийн хүчтэй нүүдэл бол хар тэргийг довтолсон 8. Тd5 байсан. Тэрэг 8. ... Трb1 гийн дараа 9. Бxd4 гэж хүүг авсан бол цагаанд ямарч асуудал үүсэхгүй. Шатарт Испани өрөг ихээр тохиолддог тул энэ зангыг сайн тогтоогоод аваарай. |
Занга 3
Гуравдахь энгийн занга Сицил хамгаалалтын үед хар талд бий болно. 1. e4 c5 2. Мf3 e6 3. d4 cxd4 4. Мxd4 -ийн дараа 4. ... Мf6 нүүнэ. Нүүдэл нилээд өдөөн хатгасан шинжтэй. Цагаан 5. e5 гэвэл 5. ... Бa5+ 6. Мc3 Бxe5+ гээд цагаан хүүгээ алдана. Цааш хар илүү хүүгээ ашиглах л үлдэнэ. Энэ занганд эхлэн суралцагчид гэлтгүй туршлагатай тоглогчид ч ордог. Иймээс зангыг мэддэг байх хэрэгтэй.
Занга 4
Занга бас Сицил хамгаалалтын үед 1. e4 c5 2. Мf3 d6 3. c3 Мf6 нүүдлүүдийн дараа гардаг. Цагаан e5 дээрх хүү сул хэдий ч 4. Тe2 гэж нүүнэ. Хэрвээ 4. ... Мxe4 гэвэл 5. Бa4+ гээд хар морио алдана. Цагаан хүү хаян 4. Тe2 гэж нүүн бод хожих гэсэн занга.
Цагааны 4. Тe2 нүүдлийн дараа хар 4. ... Мd7 эсхүл 4. ... g6 гэж нүүж болно. 4. ... Мd7 нүүдэл цагаан e5 дээрх хүүгээ алдах түгшүүрийг үүсгэнэ. Одоо хүүгээ хамгаалан 5. d3 гэж тоглох хэрэгтэй. Хэрвээ 5. 0-0 гэж сэлгэвэл цагаан бэрс a4 дээр шалаагүй болсон болохоор 5. ... Мxe4 гээд цагаан хүүгээ алдана. Хар занганд орохгүй бол 5. d3 -ийн дараа цагаан цааш богино сэлгээ хийгээд, бодоо хөллөөд дараа нь хүүгээ d4 гэж түлхээд тоглоход цагааны байрлал хэвийн.