Энэ удаа шатрын стратегт чухал байр суурийг эзлэх 7 ба 8-р шугамын тухай үргэлжлүүлэн авч үзнэ.
Гурав. 7-р хэвтээ шугам дахь таван тусгай тохиолдол.
7-р шугамыг бүрэн эзэмших ба нүүргүй хүү. 7-р шугамыг бүрэн эзэмших гэдэгт энэ шугамыг эзлэн авснаар өрсөлдөгчийн ноёнг таслахыг ойлгоно. Жишээ нь цагаан тэрэг a7, хар ноён f8, хар хүү f6 дээрх байрлал. Хэрвээ хар хүү f6 дээр биш f7 дээр байсан бол тэрэгний үйлчлэл бүрэн хэмжээний байж чадахгүй.
1-р тохиолдол. 7-р шугамыг бүрэн эзэмшилт хол урагшилсан нүүргүй хүүтэй хосолбол голдуу хожилд хүргэдэг. Жишээ нь цагаан - Нh1, Трe7, b6 хүү, хар - Нh8, Трd8 гэсэн байрлалтай байвал цагаан b6-b7 гийн дараа Трe7-c7-c8+ -г яах ч аргагүй. Хэрвээ хар ноён g6 -д байсан бол байрлал тэнцээнийх байхаар юм.
 |
Зурагт үзүүлсэн байрлалд тоглолтыг 1. Бxh3+ Трh6 2. Бxh6+ gxh6 3. b6 гээд цагаан хожлоор шийднэ. Учир нь цагаан 7-р хэвтээг бүрэн эзэмшсэн. Гэхдээ b5-b6 -ын дараа g7 дээр хар хүү байж байсан бол хар Нh7 гэж тоглон тэнцэх боломжтой байсан. |
 |
Тарраш - Эм. Ласкер. Берлин. 1918 Өрсөлдөгчийн хэвтээ шугамыг бүрэн эзлэхийг бодит тоглолтын жишээгээр харцгаая. Ласкер тэмдэглэлдээ 1. ... Трa2+ 2. Нg1 нүүдлийн дараа харын хожлыг 2. ... a5 3. Трxg7 a4 4. Трg6 a3 5. Трxf6 Трb2 гэж тэмдэглэсэн. Хэрвээ цагаан хүү g3 дээр биш g2 дээр байсан бол Нh2 нүүдэл тэнцээ хийх боломжийг бас өгөхөөр. Гэтэл хүү g3 дээр байснаар хард 2-р хэвтээг бүрэн эзэмшилтийг өгснөөр тэд хожсон. Гэхдээ 1. ... Трa2+ шалааны дараа 2. Нe1! гэж 2-р хэвтээ шугамыг сулруулахыг оролдох нь сонирхолтой. Ласкер 2. ... a5 3. Нd1 a4 4. Нc1 a3 5. Нb1 гээд тэнцээ болох хувилбарыг харуулсан. |
2-р тохиолдол. Төгсгөлгүй (дандаа) шалаагаар тэнцээ хийх. Туршлага муутай тоглогчдод голдуу тохиолддог сэтгэл санааны нэг сонин алдаа.
 |
Цагаан өөрийн ноёныг хүнд байдалд орсонг мэдрээд 1. Трfe7+ шалаагаар тэнцээ хийхээр шийдсэн. Гэхдээ цагаан 1. Трde7+? гэвэл хар ноёноо аюулгүй байрлалд аваачна гэдгийг зөв харсан. 1. Трde7+? Нd8 2. Трd7+ Нc8 3. Трc7+ Нb8 гээд цагаан шалаагүй болно. Ингээд 1. Трfe7+ Нf8 2. Трf7+ Нg8 3. Трg7+ Нh8 4. Трh7+ (4. Трg1? гэвэл 4. ... Трf2+! гэх тул болохгүй) 4. ... Нg8 5. Трhg7+ Нh8 6. Трh7+ Нg8 -ын дараа туршлага муутай сонирхогч өрсөлдөгч ноёноо шалаанаас гаргаж чадахгүй гэж бодон сүүлийн шалаагаа хэд давтаад зөвхөн өөрөөр тоглох үүднээс нөгөө тэргээрээ Трd7-g7+ гэж шалснаар хожигдолд хүрсэн. Яагаад гэвэл одоо хар ноён b8 руу зугтан шалаанаас сална. |
Эндээс дүгнэвэл
- Өөрөөр тоглох дандаа ашигтай байдаггүй
- Шатрыг түүний гүйцэтгэж байгаа чухал үүргээс хөндийрүүлэн өөр тийш татан оруулах хэрэггүй. Жишээнд d7 -гийн тэрэг хар ноёнг алдахгүй хаах маш сайн харуул байсан.
3-р тохиолдол. Тэрэг + Морь тэнцээний хэрэгсэл (дандаа шалаа).
 |
Хар бэрс гарах гурван хүүтэй тул цагаан дандаа шалаагаар тэнцэхийг эрмэлзэнэ. 1. Мh7+ Нe8 2. Мf6+ нь 2. ... Нd8 нүүдлээс болоод юу ч авчрахгүй тул ноёнг "d" шугамаар зугтаалгахгүй таслах хэрэгтэй гэсэн дүгнэлтэнд хүрнэ. Иймээс шийдэл 1. Трd7 гэдэг нь ойлгомжтой. Үүний дараа манай тэнцээний хэрэгсэл ажиллаж эхлэнэ. Жишээ нь 1. ... e1=Б 2. Мh7+ Нg8 3. Мf6+ Нf8 4. Мh7+ Нe8 5. Мf6+ гэх мэтээр. Хэрвээ 3. Мf6+ шалааны дараа хар 3. ... Нh8 гэвэл 4. Трh7# гээд мад болох тул амиа хорлосонтой ижил. Морь тэрэгний хооронд стратегийн холбоо тогтоох эхний 1. Трd7 нүүдэлд анхаарлаа хандуулна уу. Хард c8 дээр тэрэг байсан гэж үзье. Тэгвэл хар 1. Трd7 нүүдлийн хариуд 1. ... Трc6 гэх тул тэнцээнд хүрэх боломжгүй. Гэхдээ харын c8 дээр өөрийнх нь тэрэг ноёноо зугтаахад саад болох тул d7 -г хамгаалах шаардлагагүй. Жишээ нь 1. Мh7+ Нe8 2. Мf6+ Нd8?? 3. Трd7#. |
4-р тохиолдол. Маш энгийн ч нилээд нарийн 5-р тохиолдолын бэлтгэл байдлаар тусд нь авч үзэх шаардлагатай.
 |
Энэ нь өрсөлдөгчийн ноёнг булангаас хөөн гарган дараагаао нь материалын хожилд хүргэхэд оршино. Байрлалаас цагаан 1. Трh7+ Нg8 2. Трag7+ Нf8 3. Трf7+ гэж тоглон тэмээ хожино. Үүний хангалттай нөхцөл бол h7 тэрэгний хамгаалалт юм. Тэрэг хамгаалагдаагүй бол 3. ... Нg8 -ын дараа тэмээг авбал хар ноён h7 тэргийг авна. Ноёнг хөлгийн булангаас тэмээний "f" эсхүл "c" босоо шугам хүртэл хөөж чаддаг тэрэгнүүдийн чадварт онцгой анхаарах хэрэгтэй. Энэ чадвар нь 5-р тохиолдолын үндэс юм. |
5-р тохиолдол. 7 ба 8-р хэвтээд хослон тоглох. (булангаас цохих)
  Тойролтын үндсэн байрлал |
8-р хэвтээг бэрс хамгаалж байгаагаас цагаан түүнийг эзлэхийг хүссэн ч шууд хийх боломжгүй. Гэхдээ тэд зорилгодоо зальжин тойрох хөдөлгөөнөөр хүрнэ. Цагаан хөлгийн буланг эзлэн тэндээс хар ноёнг хөөснөөр тэргээр цохилт хийх нүдийг хэвтээ шугамд гаргана. Ингээд 1. Трh7+ Нg8 2. Трag7+ Нf8 3. Трh8+ гээд бэрс хожино. Хоёр тэрэгний шалааны дараа үүсэх байрлал бол бидэнд 7 -р шугамаас 8-р шугамд нэвтрэх бүх тойрох маневрын үндэс болно.
дүрмүүд гарч ирнэ. |
Зурагт үзүүлсэн үндсэн байрлалд цагаан гурван маневрыг оролдох боломжтой.
- Материалын хожилд шууд шилжих
- Ноён тэрэгний хоорондын холбоог таслан мад өгөх
- Материалын хожил авчрах темп хожих
Эхний маневрыг бэрс хожсон жишээнээс харсан. Хэрвээ 8-р хэвтээгийн аль нэгэн нүдэнд өрсөлдөгчийн бэрс зогсож байвал Трh7-h8+ гээд g7 тэргээр бэрс сольж болно. Ноён тэрэгний холбоог хоёр аргаар эвдэж болно.
- g7 тэргийг хүү эсхүл бодоор хамгаалах
- Айлын ноёнг f8 нүднээс шалаагаар холдуулах
Аль ч тохиолдолд g7 тэрэг хөдлөхгүй байх ёстой.
 |
Цагаан юуны өмнө үндсэн байрлалыг эзлэх хэрэгтэй. 1. Трg7+ Нf8 2. Трh7 (мад өгөхөөр айлгасан) 2. ... Нg8 (хөлгийн булан руу зүтгэсэн) 3. Трcg7+ Нf8. Одоо цагаан 4. Мg5 fxg5 5. f6 гээд h8 дээр мад. 4. ... d4 гэвэл 5. Мe6+ Тxe6 (гарцаагүй нүүдэл) 6. fxe6. Хар ноён f8 -аас e6-e7+ гэж хөөгдөнө. Жишээ нь 7. e7+ Нe8 8. Трh8+ Нd7 9. e8=Б++ гэх мэтээр. Холбоог эвдэх энэхүү e7 цүдийг 6. ... Трe8 гэж л хаана. Тэгвэл 7. e7+ Трxe7 8. Трxe7 гээд цагаан амархан хожих болно. |
 |
Материалын давуу болох темп хожилт. 1. Трh7+ Нg8 2. Трfg7+ Нf8 гээд үндсэн байрлалыг авсан. Цааш яах вэ? 3. Трh8+?, 3. Трg1 аль нь ч юу ч өгөхгүй. Хэрвээ цагаан ноён g5 дээр байсан бол Нg6 гээд g7 -гийн тэргээ хамгаалаад h8 -д мад өгөхөөр. Байрлалд цагаан дандаа хийхээс өөрцгүй мэт харагдана. Гэхдээ энэ бол өнгөц талаасаа тэгж харагдана. Эхлээд h8 -д мад өгөх заналтайгаар 3. Трxd7 гэе. Хар 3. ... Нg8 гэхээс аргагүй. Тэгвэл цагаан өөрийн жижиг маневраа 4. Трdg7+ Нf8 5. Трxc7 давтана. Хар a2-a1=Б гарах боломж байхгүй дахиад л 5. ... Нg8 гэхээс аргагүй. Хэрвээ өрсөлдөгч нүүдэл хийх боломжгүй байвал энэ нь бидэнд аль ч талаараа ашигтай. Өрсөлдөгч ач холбогдол багатай байрлалын нүүдэл хийхээс аргагүй байдалд хүрснээр бид темп хожиж байгаа нь илэрхий. Цааш 6. Трcg7+ дахиад л мадны занал үүсгэнэ. 6. ... Нf8 7. Трxb7 Нg8 8. Трbg7+ (8. Трxa7 нь 7. ... a1=Q гэх учраас тэнэг алдаа) 8. ... Нf8 9. Трxa7 Трxa7 10. Трxa7 гээд a2 хүүг хожин цаашид өрөгт хожил авна. Цагаан үндсэн байрлалыг авах бүрдээ мадны аюул үүсгэн темп хожин материалын хожил хийснээр өрөгт хожил авсан. |
5-р тохиолдолыг бүх гурван хэлбэрээр үзлээ. Гол баримтлах дүрэм бол эхлээд үндсэн байрлалаа эзлээд дараа нь дайрагч нөхцөл байдалдаа тохируулан өөртөө хамгийн тохирох хэлбэрээ сонгох юм.
Жишээ өргүүд харцгаая.
| Нимцович О. Бернштейн Вильна, 1912  |
Хар f7-f6 гэж материалын хожил хийхэд хүрэлцэхгүй болгох санаатай 50. ... Трf8 гэж нүүсэн. Харин цагаан тэр үед нээгдсэн байсан 7-р хэвтээгийн 1-р тохиолдол буюу шугамыг бүрэн эзэмшин нүүргүй хүүтэй холбох бүрдүүлэгч хэсгүүдийг хослуулахаар 51. Трxb4 гэж хүүг авсан. Цааш 51. ... f6 52. Тc5! Трc8. (Хэрвээ 52. ... Трf7 гэвэл 53. Трb7 Трxb7 54. axb7+ Нxb7 55. exf6 гээд хар тэмээ цагааны бэрс гарах хоёр хүүг тогтоохгүй болох тул 52. ... Трc8 аргагүй нүүдэл) 53. exf6 Трxc5 54. f7 (нүүргүй хүү) 54. ... Трc8 55. Трb7. 7-р хэвтээг бүрэн эзэлсэн. Энд өрсөлдөгчийн бодны илүү тийм ч чухал биш. Үүнийг Ласкер "Schachwart" сэтгүүлд "бүгдийг маш сайн тооцсон" хэмээн ярьсан байдаг. Системийг мэддэг хэн бүхэнд энэ тооцоо илэрхий. Үүнийг системийг судалсны практик үр дүн гэж үзэж болно. Найдвартай тулгуурын цэгтэй байхад бүх төлөвлөгөө, тооцоонууд амархан. Хамгаалагдсан нүд, 7-р хэвтээг бүрэн эзэмшсэн, хамгаалалттай нүүргүй хүүтэй гэх мэтээр. Өрөг цааш 55. ... Тd3 56. Трe7 (ойлгомжтой) 56. ... Тb5 57. Нf4 (цагаан хүү тийм амархан бэрс гарахгүй) 57. ... Трh8 58. h7 Тa4 59. Нe5 Тb5 60. Нf6 e5 12. Нg7 гээд хар буун өгсөн. |
| Нимцович Сонирхогч Рига, 1910  |
Цагаан b1 морьгүй тоглосон.
|
функц өгөгдөв.
тэгшитгэлийн шийдийг ол.