Шатрын өрөг хэн нэгний хожлоор дандаа дуусдаггүй. Өрсөлдөгчдийн хэн ч хожил авч чадалгүй дуусах тохиолдол их байдаг. Үүнийг тэнцэх буюу манайхны дунд өргөн тархсан хэллэгээр "ничья" гэнэ. Тэнцээний хамгийн энгийн жишээ бол хоёр тал бүх шатруудаа идэлцэж дуусаад хөлөг дээр хоёр ноён үлдэх юм. Шатрын дүрмээр ноёнгууд нэг нэгдээ шууд тулж болохгүй учраас хэн нэг нь хожих боломжгүй. Ийм өрөгийг цааш үргэлжлүүлэх нь утгагүй зүйл тул өргийг тэнцээгээр дууссан гэж үздэг. Тэмцээнд оролцож байгаа шатарчид тэнцвэл тэдэнд 0,5 оноо өгдөг.
Дээрх тохиолдолоос гадна аль нэг тал нь хүчний илүү боловч ганц ноёнг маданд оруулах боломжгүй тохиолдолууд байдаг. Үүнд
 |
|
Өргийн үргэлжлэх хугацааг хэт сунжруулахгүйн үүднээс хэрвээ илүү хүчтэй өрсөлдөгч 50 нүүдлийн дотор эсрэг талдаа мад хийж чадахгүй бол хүч султай талын шаардлагаар тэнцсэнд тооцдог. Гэхдээ энэ дүрэм нь дараах хоёр нөхцлийг заавал биелүүлж байх ёстой.
- 50 нүүдлийн туршид нэг ч идэлт гарч болохгүй
- 50 нүүдлийн дотор хүүний нүүдэл хийгдэж болохгүй.
Хэрвээ дээрх хоёр тохиолдол гарвал тухайн нүүдэл хийгдсэнээс эхлээд дахиад 50 нүүдлийг тоолж эхэлдэг.
Хэрвээ өрсөлдөгчид өөрийн байрлалыг муудахаас сэргийлэн нэг ижил нүүдлүүдийг давтан хийвэл тийм өргийг тэнцсэнд тооцдог. Орчин үеийн дүрмээр нэг ижил байрлал 3 удаа давтагдахад өрсөлдөгч талуудын аль нэгний саналаар тэнцээг тооцдог.
Хоёр талын алин ч хожлын үргэлжлэл байхгүй тохиолдолд өрсөлдөгчид тохиролцсоны үндсэн дээр тэнцээг зарлаж болдог. Энэ тохиолдолд өрсөлдөгчдийн хэн нэг нь тэнцэх санал тавих ба нөгөө нь саналыг хүлээн авах эсвэл эсэргүүцэж болно. Тэнцэх саналыг хүлээн аваагүй бол өргийг цааш нь үргэлжлүүлнэ.
Тэнцээ болох бас нэгэн төрөл нь төгсгөлгүй шаг (дандаа) юм. Өөрөөр хэлбэл шалуулж байгаа ноён нуугдах боломжгүй ар араасаа үргэлжилсэн шалаа юм. Дандаа шалааг хүч султай тал нь хожигдолоос гарахын тулд ихэвчлэн хэрэглэдэг.
Өрсөлдөгчдийн аль нэгэн тал нь дандаа хийх байрлалуудыг авч үзье
 |
5 - р байрлалд цагаан бэрс c8, c7 нүдэнд төгсгөлгүй шалах учраас хар ноён булангаас гарах боломжгүй байна. 6 - р байрлалд 1-р тохиолдолтой ижил байдлыг тэрэг хийж байгаа. 7 - р байрлалд хар морь төгсгөлгүй шалаа үүсгэж байна. Гэхдээ эхний нүүдлээ зөв хийхгүй бол дандаа хийх боломжгүй болно гэдгийг өөрсдөө олж хараарай. 8 - р байрлалд тэрэг тэмээ хоёр дандаа үүсгэх байрлалд байна. Эхлээд тэмээ g2 дулаад дараа нь өөрөө холдон тэрэгний шалааг нээн өгнө. Ингэхдээ тэмээгээ холдуулахдаа зөв нүдийг сонгох хэрэгтэй. Хар тал дандаа хийгүйгээр цагаан бэрсийг авах гэвэл цагаан тал 2 хүүний илүүтэй учраас хожигдолд хүрч болзошгүй. |
9 - р байрлалд цагаан бэрс h5-e5-e8 гурвалжингаар төгсгөлгүй шаг өгч байна. Хар талд тэрэгний оронд бас нэг бэрс байсан хэдий ч хар тал дандаагаас гарах боломжгүйг амархан харж болно.
10 - р байрлалд хар талын хожигдлоос гарах ганцхан арга нь цагаан ноёнг h4 болон e1 нүдэнд төгсгөлгүй шалалт хийх л үлдсэн. Өөр ямарч шалаа тэдэнд туслаж чадахгүй
5, 8, 9, 10 -р байрлалууд практикт их тохиолддог.
бол b, c, d -г ол.
илэрхийллийн утгыг ол.