Тогтмол ба хувьсагч

Математикт тогтмол ба хувьсах утгагууд гэж байдаг. Хувьсах утга нь бодлогын нөхцлөөс хамаарч өөрчлөгдөж байдаг бол тогтмол утга нь өөрчлөгддөггүй. Нэг ижил утга нь нэг бодлогод тогтмол, өөр бодлогод хувьсах байж болдог.
Жишээлбэл : Дэлхийн нэг өргөрөгт чөлөөт уналтын хурдатгал нь тогтмол байдаг боловч өргөрөгөөс хамаарч өөрчлөгдөж байдаг. Өөрөөр хэлбэл хувьсдаг утга юм.
Хувьсагчдыг голдуу латин цагаан толгойн сүүлчийн x, y, z, … харин тогтмол утгуудыг эхний  a, b, c, … үсгүүдээр тэмдэглэдэг.

ax+b=0 хэлбэрийн тэгшитгэтгэлийг нэг үл мэдэгдэгчтэй шугаман тэгшитгэл гэнэ. Энд a , b нь тодорхой тоонууд харин x нь үл мэдэгдэгч болно.
Тэгшитгэлийг бодно гэдэг нь тэгшитгэлийг адитгал болгох x үл мэдэгдэгчийн тоон утгыг олно.

1. Хэрэв a≠0 бол тэгшитгэлийн шийд нь
2. Хэрэв a=0 бол хоёр тохиолдол гарна.
• b=0 бол 0·x+0=0 энд x дурын тоо байж болно.
• b≠0 бол 0·x+b=0 энд тэгшитгэл шийдгүй.

Геометрийн бодлогын нөхцөлд өгөгдсөн ухагдхуунуудыг мэдэхгүйгээр түүний шийдлийг олно гэж үгүй. Сурагчид геометрийн үндсэн ухагдхуунуудыг сайн ойлгоогүйгээс болоод бодлогын зургийг гаргаж чаддаггүй тул ихэнх бодлогыг бодож дийлдэггүй. Мэдлэгийн энэхүү хоосон зайг нөхөхөд туслах зорилгоор сайтад хавтгайн геометрийн ухагдхуунуудын тухай хичээлүүдийг нийтэлж байгааг хүлээн авна уу. Энэ удаад шулуун шугамын талаар ярилцая.

Ямар нэгэн муруйлт болоод өнцөггүй шугамыг шулуун шугам гэнэ.

Шулуун шугам хязгааргүй бөгөөд эхлэл, төгсгөлгүй. Иймээс цаасан дээр шулуун шугамын хэсгийг л зурдаг гэдгийг ойлгоорой. Геометрт шулуун шугамыг зүгээр л шулуун гэж нэрлэдэг.

Пифагорийн теорем бол геометрийн бодлогод хамгийн ихээр ашиглагддаг теорем тул ихэнх сурагчид теоремийг сайн мэддэг. Хичээлээр теоремийн баталгаа болон Пифагорийн урвуу теоремийн талаар авч үзье. Пифагорийн теоремийн баталгааг мэдэж байх шаардлага байхгүй ч танин мэдэхүй болон ерөнхий мэдлэгийн хүрээнд танилцан ойлгох нь чухал. Энэхүү теоремийг их сургуулийн математикийн ангийн оюутнуудаар батлуулах даалгавар өгөхөд ихэнх нь чадахгүй байсан тохиолдол байдаг л юм даа.

Зөвлөмж: Ирээдүйд сургалтын үндсэн арга онлайн буюу интернет технологт суурилана гэдэг нь нэгэнт тодорхой болсон. Теле болон DVD, Flash гэх мэт зөөгч дээрх хичээлүүд өгөөж сайнгүй гэдгийг сүүлийн хоёр жил харуулсан. Хичээлийг судлан Пифагорийн теоремийн баталгааны ерөнхий логикийг ойлгож чадвал та онлайн сургалтаар өөрийгөө хөгжүүлэх боломж байна гэж үзээрэй. Нэг үзээд ойлгохгүй бол дахиад үзээрэй. Эцэст нь хичээлийн материалийг бүрэн ойлгоно гэдэгт бүү эргэлзээрэй. Материалийг бүрэн ойлгосны дараа Пифагорийн теоремийг өөр аргаар батлах гээд оролдоорой.