Сицил хамгаалалт. Жишээ өргүүд
Хагас нээлттэй гараанд хамрагдах Сицил хамгаалалт 1. e2-e4 c7-c5 нүүдлээр эхэлдэг. Гарааны тухай анхлан Испаний Луис Рамирес Лусений (XVI зуун) бичвэрт дурдагдсан бол сүүлд нь Д. Полерио, Д. Греко нарын гар бичвэрт орсон байдаг. 1842 онд гарааны судалгааг Карл Яниш нийтэлсэн. XIX зуунд гарааг хард зохимжгүй гэж үзэж байжээ. Цаашдаа энэхүү гарааг Стейницээс бусад бүх дэлхийн аваргууд анхаарал хандуулан онолын болон практик хөгжилд их хувь нэмэр оруулсан.
Гарааны суурь нь ассимметр байрлал үүсгэх санаа юм. Олон хувилбарт хурц тактикийн тэмцэлд хүргэх эсрэг талууддаа сэлгэсэн байрлал үүсдэг. Ихэнхдээ цагааны ноёнгийн жигүүр дэх санаачлагад хар бэрсний жигүүрт санаачлагыг авах эсхүл төвд сөрөг цохилтод бэлтгэлийг сөргүүлэн тавьдаг.
[Event "Софи, 2009."] [White "Широв"] [Black "Карлсен"] 1. e4 c5 2. Nf3 Nc6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 Nf6 5. Nc3 e5 6. Ndb5 d6 7. Bg5 a6 8. Na3 b5 9. Bxf6 gxf6 10. Nd5 Bg7 11. Bd3 Ne7 12. Nxe7 Qxe7 13. c4! ({цагааны сүүлийн нүүдэл Иванчук - Раджабов (Софи, 2008) нарын өрөгт тохиолдсон} 13. c3 f5 14. Nc2 O-O 15. O-O Rb8 16. exf5 e4 17. Be2 Bxf5 {хувилбараас эрчимтэй. Энд ч гэсэн цагааны байрлал илүү.}) 13... f5 14. O-O O-O 15. Qh5 Rb8 16. exf5 e4 17. Rae1 Bb7 18. Qg4 Rfe8 ({Широв - Маркош (Испан, 2009) нарын өрөгт} 18... Kh8 19. Bxe4 Bxb2 20. Re3 Bxe4 21. Rxe4 Qf6 22. Nc2 bxc4 23. Rxc4 {-ийн дараагаар цагаан ихээхэн давуу болсон.}) 19. cxb5 d5 20. bxa6 Bc6 21. b3! ({Топалов - Карлсен (Хятад, 2009) нарын өрөгт} 21. Rc1 exd3 22. Rxc6 Qe2 23. h3 Rxb2 24. f6 Qxg4 25. hxg4 Rxa2 26. Nb1 Bf8 27. Rc3 Rxa6 28. Rxd3 Rxf6 {гээд хар тэссэн.}) 21... Kh8 (21... Qxa3 22. f6 Qf8 23. Be2 {хувилбар хангалтгүй нь илт.}) 22. Nc2 Be5 23. Be2 d4 24. Bc4 Rg8 25. Qh3 Rg7 26. g3 Rbg8 27. Qh6 Qc7? (27... Ba8 28. a4 (28. Rd1? e3! 29. Rfe1 Bxg3! 30. fxg3 Qe4 {гэвэл цагаан хүнд байдалд орно.}) 28... Qc7! 29. Qh3 Bxg3! 30. fxg3 Rxg3+ 31. hxg3 Rxg3+ 32. Qg2 e3! 33. Re2 Bxg2 34. Rxg2 e2 {гэж тоглосон бол бүх зүйл тийм ч тодорхой болхооргүй.}) 28. Nb4! Ba8 ({хаяа ч тус болохгүй. Жишээ нь} 28... Bxg3 29. fxg3 Rxg3+ 30. Kh1! Ba8 31. hxg3 Qxg3 32. Qf6+ Rg7 33. Qd8+ Rg8 34. Qxd4+ Rg7 35. Qd8+ Rg8 36. Qf6+ Rg7 37. Re2 e3+ 38. Nc6 {гээд цагаан хожино.}) 29. Nd5 Qc8 30. Rxe4! {гээд хар буусан. Хожилд хүрэх хамгийн найдвартай зам бол} f6 31. Rxe5! fxe5 32. Nf6 Rf8 33. Nh5 Rd7 34. f6 d3 35. Qg7+! Rxg7 36. fxg7# {юм.}
Их мастеруудын тоглосон өргүүдийн нүүдэл бүрийг нарийн тунгаан бодож ямар тактикууд хэрэгжүүлж байгааг сайтар ойлгохыг хичээгээрэй.
илэрхийллийг хялбарчил
ABCD трапецийн бага диагонал BD=6 бөгөөд суурьтай перпендикуляр. Трапецийн AD=3, DC=12 бол B, D мохоо өнцгийн нийлбэрийг ол.