Хоёр тэмээгээр мадлах нь өмнөх үзсэн техникүүдтэй харьцуулахад арай нарийн боловч онцгой хүндрэлгүй. Энэ эндшпилд хүчтэй тал нь эсрэг ноёны хөдөлгөөнийг ээлж дараатай хязгаарлах харин айлын ноён аль болохоор төвд удахыг хичээх гэсэн өмнөхтэй ижил зарчимаар явагдана. Энд хүртэл шахах ажиллагаанд нэг эсвэл хоёр шатар оролцож байсан бол энэ төгсгөлд ноён болон хоёр тэмээ гурвуулаа заавал оролцох хэрэгтэй. Гурван шатар нягт хамтрахгүй бол мад хийх боломжгүй. Хоёр тэмээтэй байхад эсрэг ноёнг зөвхөн хөлгийн булан эсвэл түүний хамарлах нүдэнд мадлана. Эндээс хөлгийн a1, a2, a7, a8, b1, b8, g1, g8, h1, h2, h7, h8 гэсэн 12 нүдэнд л мад хийх боложтой юм. 

Ийм төрлийн төгсгөлд ялалт хийх нь өмнөх хичээлд үзсэн тохиолдолоос амархан. Хөлгийн зах эсвэл буланд л бэрсээр мад хийж болдог. Иймээс тэргээр мадлах аргыг ашиглаж болно. Бэрс илүү хүчирхэг бод гэдгээс үүдэн 1-рт тэргийг бодвол бэрсээр мад өгөх нь (10 нүүдэл хангалттай) илүү хурдан 2-рт падын байрлал олон бий болно гэдгийг санаж байх хэрэгтэй. 1-4 -р диаграмд бэрсээр мадлах төгсгөлийн үндсэн байрлалуудыг үзүүллээ.

Хоёр тэрэг эсвэл бэрс тэргээр мад хийхэд ноёны тусалцаа оролцохгүй хийгддэг гэдгийг өмнөх хичээлээр үзсэн. Харин нэг тэргээр мад хийхэд ноёны тусламж зайлшгүй хэрэгтэй. Нэг тэрэг эсрэг талын ноёнг мадлах нь бүү хэл хөлгийн зах буланд ч шахаж чадахгүй.
Авч үзэх төгсгөлүүдэд хүчтэй талын ноён эсрэг талын ноёнг шахах мадлах ажиллагаанд идэвхитэй оролцоно. Тэргээр эсрэг ноёнд зөвхөн хөлгийн захад эсвэл буланд мад өгдөг. Мад хийх техникийг авч үзэхээс өмнө дараах 3 тохиолдолыг харъя.

Эхлэн суралцагчаас өндөр зэрэглэлийн шатарчин болоход таниас багагүй хүч хөдөлмөр шаардана. Тоглоомын үндсэн дүрмийг мэдэх нь хамгийн эхний алхам юм. Энгийн төгсгөлд ганц ноёнг ("шалдан ноён") мадлах техникийг эзэмших нь дараагийн алхам болно. Ганц ноёнг мадлах нь тийм ч хэцүү биш ч гэлээ эхлэн суралцагчид асар олон тоглолт хийсний дараа л техникийг эзэмших нь элбэг. Шатрын онолыг хослуулсанаар суралцах үйл явцыг мэдэгдэхүйц хурдан болгох боломжтой.
Юуны түрүүнд энгийн төгсгөлийг суралцахаас өмнө ерөнхий зарчмыг мэдэж байх хэрэгтэй.

Дараах богинохон өргүүдийг тоглоорой. Нүүдэлд хийсэн тэмдэглэгээнүүдийг ойлгон авахыг хичээгээрэй. Тэмдэглэгээнүүд хожсон хожигдсон талуудын нүүдэлд ч тавигдсан байгаад гайхах хэрэггүй. Өрөгт хожсон хүн нь дандаа зөв нүүхгүй шүү дээ. Хэрвээ өрсөлдөгчийнхөө сул нүүдлийн эсрэг улам сул нүүдэл хийгээд байвал хожигдох нь тодорхой.

Шатрын дүрмийн мэдлэгээс үүдэн өрсөлдөгчдийн хооронд маргаан гарах нь элбэг байдаг. Энэ хичээлд бид тоглолтыг дэг журамтай байлгахад шатарчин бүр баримталж байх ёстой үндсэн дүрмүүдийг авч үзнэ.

Хүрсэн бол нүү

Нүүх ээлж нь болсон шатарчин (санаатай эсвэл санамсаргүй аль нь ч бай) өөрийн шатарт хүрсэн л бол түүгээр нүүх ёстой. Хэрвээ шатарчин эсрэг талынхаа шатарт хүрсэн бол түүнд ашиггүй байсан ч хүрсэн шатраа идэх ёстой. Шатарчны хүрсэн өөрийн шатар нь боломжит нэг ч нүүдэлгүй, мөн түүнчлэн түүний хүрсэн эсрэг талын шатарыг идэх ямарч бололцоогүй бол ямар нэгэн үр дагаваргүй өөрийн хүссэн нүүдлээ хийдэг. Өөрөөр хэлбэл ямар нэгэн торгууль байх ёсгүй. Шатарчин өөрийн болон хүний шатарт нэгэн зэрэг хүрсэн бол эсрэг талын шатрыг өөрийн шатраар идэх ёстой. Эхлээд өөрийн шатарт хүрээд дараа нь тухайн шатраар идэх боломжгүй эсрэг талын шатарт хүрсэн бол хүрсэн өөрийн шатраар дурын нүүдлээ хийнэ.
Шатруудынхаа эвгүй өрөгдсөн байрлалыг цэгцлэх хэрэгтэй бол зөвхөн өөрийн нүүдэл хийх ээлжинд өрсөлдөгчдөө цэгцлэх тухайгаа мэдэгдээд дараа нь шатартаа хүрнэ. Мэдэгдээгүй бол хүрсэн бол нүү дүрэм үйлчлэх болно.

Нотгүйгээр хөгжимчин юу ч хийж чадахгүйн адилаар шатарчдад шатрын тэмдэглэгээ зайлшгүй хэрэгтэй байдаг. Шатарын ном унших өргийг бичихэд энэхүү тэмдэглэгээ хэрэгтэй. Нэг ч шатар сонирхогч сургалтын гарын авлагагүйгээр өөрийн ур чадварыг дээшлүүлэх боломжгүй. Сургалтын материалуудаас өөрийн алдааг олох, өнгөрсөн болон орчин үеийн мастеруудын тоглолтууд, практикт тохиолдсон сургамжтай жишээнүүдээс суралцана. Сургалтын ном байхгүй байсан бол туршлага сууж эхлэн суралцагчаас мастер болох зам асар урт байх нь ойлгомжтой.
Шатрын хөлөг дээрх шатруудын байрлал, тоглолтын явцыг тэмдэглэх тусгай систем нь шатарчдын үнэлж барашгүй туслах болдог ба түүнийг шатрын бичилт гэнэ.

Шатрын хөлөг дээр шатрууд янз янзын боломжтой байдаг. Жишээ нь зарим шатрууд хөлгийн нэг захаас нөгөө захад очиход нэг нүүдэл хийж байхад зарим нь хэд хэдэн нүүдэл хийж очих. Зарим шатрууд зөвхөн нэг өнгийн нүдээр нүүж байхад заримд нь хөлгийн 64 нүдээр нүүх боломж байдаг. Хөлгийн төвд байгаа бэрс 27 нүүдлийг хянаж байхад ижил байрлалтай морь 8 нүдийг хянаж байдаг.
Иймээс шатрын хөдөлгөөн эсвэл тулалдах чадвар нь түүний хүчийг (үнэ цэнэ) тодорхойлно. Шатрын онолд шатруудын харьцуулсан хүчийг тодорхойлсон байдаг ба тоглолт хийж байхдаа материалын хохиролд орохгүйн (нэн ялангуяа харилцан бие биеийн шатруудыг идэх) тулд харьцуулсан хүчийг баримталж байх хэрэгтэй. Эсрэг тохиолдол өрсөлдөгч хүчний хувьд давамгайлан эцэстээ таныг хожигдолд хүргэх магадлалтай.
Шатруудын харьцуулсан хүчний нэгжээр хамгийн хүч багатай шатар болох хүүг тооцдог.

Заримдаа шатрын хөлөг дээр нүүх ээлж нь болсон талын ноён шалаанд байхгүй мөртлөө бүх шатрууд нүүдэлгүй болсон байрлал үүсдэг. Ийм тохиолдлыг пад гэх ба өргийг тэнцсэн гэж үздэг. Ихэнхдээ шатар эхлэн суралцагчид өргийг пад болгох нь элбэг байдаг. Өрсөлдөгчийнхөө ганц ноёнг өөрийн хүү болон шатруудын дунд оруулан нүүдэлгүй болгох тохиолдол ихээр гардаг. Нэг ноёнг мадалж чадахгүй байх, хангалттай давуу талтай байж өрсөлдөгчийн шатруудыг хэт яаран идэх, хожих байрлалд хэт болгоомжгүй тоглох нь пад үүсгэх гол нөхцөл болдог.
Заримдаа маданд орох нь гарцаагүй болсон шатарчин өөрийн сүүлийн шатрыг (бүр 2-3 шатар ч байж болно) санаатайгаар хаян пад үүсгэж чаддаг. Өрөгийн гарцаагүй төгсгөл нь пад байх ч тохиолдол байдаг.

Шатрын өрөг хэн нэгний хожлоор дандаа дуусдаггүй. Өрсөлдөгчдийн хэн ч хожил авч чадалгүй дуусах тохиолдол их байдаг. Үүнийг тэнцэх буюу манайхны дунд өргөн тархсан хэллэгээр "ничья" гэнэ. Тэнцээний хамгийн энгийн жишээ бол хоёр тал бүх шатруудаа идэлцэж дуусаад хөлөг дээр хоёр ноён үлдэх юм. Шатрын дүрмээр ноёнгууд нэг нэгдээ шууд тулж болохгүй учраас хэн нэг нь хожих боломжгүй. Ийм өрөгийг цааш үргэлжлүүлэх нь утгагүй зүйл тул өргийг тэнцээгээр дууссан гэж үздэг. Тэмцээнд оролцож байгаа шатарчид тэнцвэл тэдэнд 0,5 оноо өгдөг.
Дээрх тохиолдолоос гадна аль нэг тал нь хүчний илүү боловч ганц ноёнг маданд оруулах боломжгүй тохиолдолууд байдаг. Үүнд