Заримдаа програмийн ажиллагааны явцад урьдчилан тооцоход хэцүү эсхүл бүр боломжгүй алдаанууд гардаг. Жишээ нь сүлжээгээр файл дамжуулалт хийж байтал гэнэт сүлжээний холболт тасрах тохиолдол гарч болно. Ийм нөхцөл байдлыг exception буюу онцгой нөхцөл гэж нэрлэдэг. C# хэл ийм нөхцөл байдлын боловсруулалтыг хийх боломжийг боловсруулагчдад олгодог. Хэлэнд үүнд зориулагдсан try...catch...finally бүтэц бий.

try
{
     
}
catch
{
     
}
finally
{
     
}

try...catch..finally бүтцийг ашиглахад эхлээд try блокийн бүх командууд биелэгдэнэ. Блокт онцгой нөхцөл /exception/ үүсээгүй бол түүний дараа finally блок ажиллаад try...catch..finally бүтэц ажиллагаагаа дуусгана.

Нэг ерөнхийлөлтэй класс өөр ерөнхийлөлтэй классаас удамшиж болно. Ингэхдээ удамшилтын төрөл бүрийн хувилбаруудыг ашиглах боломжтой.   
Бидэнд дараах суурь

class Person<T>
{
    public T Id { get;}
    public Person(T id)
    {
        Id = id;
    }
}

Person класс байлаа гэе.

Стратег (Strategy) нь тус тусдаа хайрцаглагдан тэдгээрийн бие биеэ орлолтыг хангасан алгоритмын багцыг тодорхойлох загварчлалын хэвийг илэрхийлнэ. Нөхцөл байдлаас шалтгаалан ашиглагдаж буй алгоритмыг тухайн алгоритмыг хэрэглэж байгаа обьектоос хамааралгүйгээр өөрөөр амархан сольж болдог.

Хэвийг хаана ашиглах  

• Төлөв байдлаараа ялгаатай нэг төрлийн хэдэн классууд байх үед нэг үндсэн классыг өгөөд төлөв байдлын өөр хувилбаруудыг тусдаа классуудад гаргаад шаардлагатай үед тэдгээрийг хэрэглэх.
• Нөхцлөөс хамааран алгоритмын хувилбаруудаас амархан сонголт хийх боломжийг хангах хэрэгтэй үед.
• Програм ажиллах явцдаа обьектуудын төлөв байдлыг өөрчлөх шаардлагатай үед
• Тодорхой ажиллагааг ашиглаж буй класс түүний хэрэгжүүлэлтийн талаар юуг ч мэдэх ёсгүй үед

Универсал параметрүүд ашиглан ерөнхийлөгдсөн классийг дурын төрлөөр төрөлжүүлж болно. Хааяа төрлийг тодорхой болгох шаардлага үүсдэг. Жишээ нь бидэнд мэдээллийг илэрхийлэх

class Message
{
    public string Text { get; } // мэдээллийн текст
    public Message(string text)
    {
        Text = text;
    }
} 

Message класс байлаа гэе. Мэдээллийн Message хэлбэрийн обьектоор дамжуулах аргыг тодорхойлохыг хүсвэл эхний ээлжинд

.NET фреймворк ердийн төрлүүдээс гадна ерөнхийлөгдсөн (generics) төрлүүд болон ерөнхийлөгдсөн аргуудын үүсгэлтийг дэмждэг. Энэхүү боломжийн онцлогийг судлахын өмнө ерөнхийлөгдсөн төрлүүд байхгүй бол үүсч болох асуудлуудыг авч үзье. Жишээ нь

class Person
{
    public int Id { get;}
    public string Name { get;}
    public Person(int id, string name)
    {
        Id = id; 
        Name = name;
    }
}

гэж хэрэглэгчийн өгөгдлийг хадгалах классийг тодорхойллоо гэж үзье. Person класст Id - хэрэглэгчийн давтагдахгүй идентификатор, Name - хэрэглэгчийн нэр гэсэн хоёр шинжийг тодорхойлсон. Энд хэрэглэгчийн идентификаторийг тоон утгаар өгсөн тул шинж 1, 2, 3, 4 гэх мэтээр утгуудыг авна.

Бүтээгч (Builder) хэв нь обьект үүсгэх ажиллагааг төрөл бүрийн шатуудад хуваах боломжийг олгосноор түүний үүсгэлтийг хайрцагладаг.

Хэвийг хаана ашиглах  

• Шинэ обьект үүсгэх ажиллагаа тухайн обьект хичнээн хэсгээс бүрддэг, эдгээр хэсгүүд өөр хоорондоо ямар холбоотойгоос хамааралгүй явагдах хэрэгтэй үед
• Обьектыг үүсгэх явцдаа түүний төрөл бүрийн хувилбаруудыг авахыг хангах шаардлагатай үед

Хэвийг UML дээр доорх байдлаар тодорхойлж болно.

.NET -д бүх классууд бүр бидний үүсгэсэн классууд, жишээ нь System.Int32 гэх мэтүүд суурь төрлүүд далд хэлбэрээр Object классаас үүсдэг. Кодод Object классийг сууриар зааж өгөөгүй байсан ч анхдагчаар далд хэлбэрээр Object класс удамшилтын шатлалын оройд байрладаг. Иймээс бүх төрлүүд, классууд System.Object класст тодорхойлогдсон аргуудыг хэрэгжүүлж болно. Эдгээр аргуудыг авч үзье.

Загвар (Prototype) хэв өмнө нь үүсгэсэн загвар обьектоос үндэслэн обьектыг үүсгэх боломжийг олгодог. Өөрөөр хэлбэл хэв обьектуудын хуулбар /клон/ үүсгэх техникийг хэрэгжүүлдэг.

Хэвийг хаана ашиглах

Шинээр үүсгэгдэх обьектын төрлийг програмын ажиллагааны үед динамикаар тодорхойлох хэрэгцээтэй үед

• Классын зэрэгцээ шатлалаас бүтээгдхүүн обьектуудыг үүсгэхийн тулд тусдаа классын үйлдвэрийн шатлалыг үүсгэхийг хүсэхгүй үед. Жишээ нь абстракт үйлдвэр хэвийг ашиглахад үүнийг хийдэг.
• Обьектыг байгуулагчаар үүсгэн, утга олгохоос илүү хувилбар обьектын хуулбарлалт байх үед. Ялангуяа обьект хязгаарлагдмал цөөн тооны боломжит төлөвийг авч болох тохиолдолд.

C# -д ердийн классуудаас гадна абстракт классууд гэж бий. Ийм классууд ямар хэрэгтэй вэ? Классууд тодорхой төрлийн обьект эсхүл биетийн ерөнхий хэвийг голдуу илэрхийлдэг. Жишээ нь машинийг төлөөлөх Car эсхүл хүнийг илэрхийлэх Person гэх мэтээр классуудыг тодорхойлоод эдгээрт тухайн обьектийг тодорхойлох талбар, шинж, аргуудыг оруулан өгч болно. Гэтэл тодорхой дүрслэлгүй зарим нэгэн зүйлүүдийг програмчлалын хэлээр илэрхийлэх хэрэгцээ гардаг. Жишээ нь яг энэ гээд хэлэх геометрийн дүрс бодитоор оршдоггүй. Тойрог, тэгш өнцөгт, квадрат гэж байдаг ч зүгээр дүрс гэж байхгүй. Гэхдээ тойрог, тэгш өнцөгтүүдэд зарим нэгэн ерөнхий зүйлүүд байх бөгөөд энэ нь дүрс юм. Тодорхой биелэлгүй үүнтэй төстэй зүйлүүдийг тодорхойлоход абстракт классууд зориулагдсан.

Програмчлалын c# хэл өргөн боломжтой, обьект хандлагат парадигмийг дэмждэг, том төслүүдийн боловсруулалтад өргөнөөр ашиглагддаг, маш универсал хэл. Хэлийг Microsoft хөгжүүлдэг нь л өөрөө ихийг хэлнэ. Миний бодлоор c# -ийн зарим шийдлүүдийг шууд ойлгоход хүндрэлтэй байдаг нь хэлний хийсвэрлэлттэй холбоотой байдаг болов уу. Хэлний боломжийг сайн судлан мэдэхгүйгээр сайн, хүчирхэг гэсэн утгаар төслийн үндсэн хэлээр ашиглах нь зөв биш шийдэл болов уу. Та c# хэл дээр код бичдэг, бичихээр суралцаж байгаа бол хэлний боломж, бололцоог сайн судлахыг зөвлөе.      

Виртуал аргууд, шинжүүд, Далд арга, шинжүүд хичээлүүдээр суурь классаас өвлөн авсан аргуудын ажиллагааг өөрчлөх нуух, дахин тодорхойлох гэсэн хоёр аргыг үзсэн. Эдгээр аргууд хоорондоо ямар ялгаатайг харцгаая.