Бид өмнө нь Тооцоологдох талбар үүсгэх хичээлд хүснэгтийн баганад завсарын нэр /alias/ хэрхэн өгөх тухай үзсэн. Үүнээс гадна SQL нь хүснэгтийн нэрэнд завсарын нэр /alias/ олгох боломжой байдаг. Энэ нь дараах хоёр үндсэн шалтгаантай.

1. SQL-ийн илүү богино бичлэг
2. Нэг SELECT операторт нэг хүснэгтийг олон дахин ашиглах боломжийг нээнэ

Дараах операторыг авч үзье

SQL хэлний SELECT операторыг ашиглан хийж болох хамгийн хүчтэй үйлдэл нь хүснэгтүүдийг нэгтгэх болно. Иймээс нэгтгэл түүний бичлэгийн дүрмийг нарийн судлах нь SQL хэлийг эзэмших үйл явцын хамгийн чухал хэсэг байдаг.
Юуны өмнө нэгтгэлийг үр дүнтэй эзэмшихийн тулд холбоост /relation/ өгөгдлийн санг байгуулах үндэс, холбоост хүснэгтүүд гэдэг ойлголтын талаар тайлбарлах хэрэгтэй. Хичээлээр энэ ойлголтын тухай бүрэн хэмжээнд авч үзэхгүй хэдий ч хичээлийн материал танд хангалттай ойлголтыг өгч чадна.

SELECT оператор нь SQL шаардлагыг илэрхийлнэ. Бидний өмнө үзсэн бүх SELECT операторууд нь өгөгдлийг нэг хүснэгтээс татах энгийн SQL шаардлага байсан.

Шаардлага – Ямар нэгэн SQL операторыг хэлнэ. Гэхдээ энэ хэллэг нь голдуу SELECT операторт хамаарагдана.

SQL хэлэнд дэд шаардлага үүсгэж болдог. Яагаад дэд шаардлага хэрэгтэй болсон вэ? Энэ ойлголтыг жишээгээр тайлбарлах нь илүү.

Санамж: MySQL ӨСУС-ийн 4.1 ээс дээш хувилбар дэд шаардлагыг дэмждэг

Өмнөх хичээлээс бид хүснэгтийн өгөгдлүүдийн дүнг SQL статик функцээр хэрхэн авахыг мэдсэн. Гэхдээ бид өгөгдлүүдийн дүнг хүснэгтийн бүх бичлэгүүдийн хувьд WHERE-д заагдсан нөхцлийн дагуу авч байсан.
Тэгвэл бидэнд нийлүүлэгч хэдэн бараа санал болгосныг нийлүүлэгч бүрээр мэдэх шаардлагтай болсон гэж бодъё. Энэ асуудлыг шийдвэрлэхэд бид групп /бүлэг/-ыг хэрэглэнэ. Бүлэглэх нь бүх өгөгдлүүдийг логик хэсгүүдэд хувааснаар бидэнд энэ хэсгүүдэд статик функцуудыг ашиглах боломж олгодог.

Хааяа өгөгдлүүдийг жагсаалтаар татахгүйгээр дүгнэх шаардлага гардаг. Энэ зорилгоор SQL-д тусгай функцууд байдаг. Эдгээр функцуудыг ашигласан SQL шаардлагуудыг тайлан мэдээ, судалгаанд өргөн ашигладаг. Жишээ нь

• Хүснэгтийн нийт эсвэл ямар нэгэн нөхцлийг хангах мөрийн тоог олох
• Хүснэгтийн баганы дүнг олох
• Тодорхой баганаас хамгийн их, хамгийн бага эсвэл дундаж утыг хайх г.м

Програмчлалын хэлнүүдийн адилаар SQL нь өгөгдлийг боловсруулах функцуудтэй байдаг.
Функц гэдэг нь өгөдлүүдийг боловсруулах, удирдах ажиллагааг хөнгөвчилөхөд зориулагдсан үйлдлүүд юм. Функцын жишээгээр бид өмнөх хичээлд мөрийн араас хоосон тэмдэгтийг устгахад ашигласан RTRIM() функцыг нэрлэж болно.
Юуны өмнө функцыг хэрхэн ашиглах талаар авч үзэхээс өмнө SQL-д функц ашиглах нь тодорхой асуудал үүсгэдэг гэдгийг тэмдэглэх нь зүйтэй. Бүх ӨСУС-д дэмждэг SQL операторуудаас (жишээ нь SELECT) ялгаатай нь ӨСУС-д төрөл бүрийн функцуудыг ашигладаг. Зөвхөн цөөн тооны функцууд зарим ӨСУС-д ижилхэн хэлбэртэй байдаг. Гэхдээ бүх төрлийн функцууд ӨСУС бүрд байдаг хэдий ч тэдгээрийг ашиглах нь ихээхэн зөрөөтэй байдаг. ӨСУС-д функцын ялгаатай байдлыг доорх хүснэгтээс харна уу.

Өгөгдлийн сангийн хүснэгтүүдэд хадгалагдаж байгаа мэдээллүүд нь таны програмд яг хэрэгттэй байдлаараа байхгүй байх нь элбэг тохиолдоно. Жишээлбэл

• Танд компаний нэрийг хаягтай нь цуг үзүүлэх хэрэгтэй байтал эдгээр нь хүснэгтийн өөр өөр баганад байх
• Баганы өгөгдлүүд том, жижиг үсгээр байхад та тайланд бүгдийг жижиг үсгээр гаргах хэрэгтэй болох
• Хүснэгтэд худалдан авсан барааны тоо хэмжээ, үнийн мэдээлэл байхад тайланд бараа бүрээр худалдан авалтын нийт үнийн дүнг гаргах
• Хүснэгтүүдэд байгаа өгөгдлүүдээс дундажийг олох, нийт дүнг гаргах г.м ажиллагаа хийх болсон

Дээрх жишээнүүдэд шаардлагатай мэдээллүүд яг танд хэрэгтэй байдлаараа хүснэгтүүдэд хадгалагдаагүй байдаг.

Өмнөх хичээлүүдэд бид тодорхой утгаар хайлтыг хийх талаар үзсэн. Бидэнд bean bag гэсэн үг багтаасан нэртэй бүтээгдхүүн байгаа эсэхийг хайх хэрэгтэй болсон гэж үзье. Тэгвэл бидний өмнөх хичээлүүдэд үзсэн аргууд энэ асуудлыг шийдвэрлэж чадахгүйд хүрнэ. Энэ тохиолдолд бид асуудлыг мета тэмдэгтийн тусламжтайгаар шийдвэрлэнэ. Мета тэмдэгтээр өгөгдлийг хайх нөхцлийн шаблоныг зохиож өгдөг.

Мета тэмдэгт гэдэг нь утгын тодорхой хэсгийг хайхад зориулагдсан тусгай тэмдэгтүүд юм.

Хайлтын шаблон гэдэг нь мета тэмдэгт болон текст, тэдгээрийн дурын сэлгэмэлээс бүрдсэн хайлтын нөхцлийг хэлнэ.

Хайлтын нөхцөлд мета тэмдэгтийг хэрэглэхийн тулд LIKE гэсэн түлхүүр үгийг ашиглана. Мета тэмдэгтийг ашиглан хайлтыг зөвхөн текстэн талбарт хийнэ. Текстэн биш талбарт хайлт хийж болдоггүй.

Өмнөх хичээлд үзсэн жишээнүүд нь бүгд өгөгдлүүдийг зөвхөн ганцхан нөхцлөөр татан авч байсан билээ. Тэгвэл WHERE –д AND эсвэл OR гэсэн түлхүүр үгнүүдийг ашиглан хайлтын нөхцлийг өргөтгөж болно. Хайлтын нөхцлийг хэрхэн өргөтгөхийг жишээн дээр авч үзье.

SELECT prod_id, vend_id, prod_name, prod_price FROM Products 
WHERE vend_id='DLL01' AND prod_price<=4;

Өгөгдлийн сангийн хүснэгтүүд нь асар их мэдээллийг агуулж байдаг тул хүснэгтийн бүх мөрийг татах шаардлага бага гардаг. Ихэвчлэн хүснэгтийн мэдээллийн нэг хэсгийг ямар нэгэн үйлдэлд зориулан татан авах нь элбэг тохиолдоно. Ийм тохиолдолд өгөгдлийг татан авахдаа хайлтын нөхцлийг хэрэглэнэ. Үүний тулд SELECT операторыг WHERE гэсэн түлхүүр үгтэй цуг ашиглана. Жишээ нь