Квадрат тэгшитгэлийн бодолтын D<0 / энд D нь квадрат тэгшитгэлийн дискриминант / үед шинэ төрлийн тооны хэрэгцээ гарч ирсэн. Удаан хугацаанд эдгээр тоонуудыг бодит хэрэгцээ гараагүй байснаас тэдгээрийг хуурмаг тоо гэж нэрлэж байлаа. Одоо эдгээр тоо нь физик, цахилгаан техник, аэро болон гидродинамикт зэрэгт маш өргөн хэрэглэгээтэй болсон. Комплекс тоог a+bi хэлбэрээр бичдэг. Энд a ба b нь бодит тоо, харин i нь хуурмаг нэг буюу i²=-1. a тоог комплекс тооны абсцисс, харин b тоог ординат гэдэг. a+bi ба a-bi хоёр комплекс тоог хос комплекс тоо гэдэг.

Үндсэн тохиролцоо

• Бодит a тоог a+0i эсвэл a-0i гэсэн комплекс хэлбэрээр бичиж болно. Жишээ : 5+0i эсвэл 5-0i бичлэг нь 5 гэсэн тоог илэрхийлнэ.
• 0+bi комплекс тоог цэвэр хуурмаг тоо гэнэ. bi бичлэг нь 0+bi гэснийг илэрхийлнэ.
• a+bi ба c+di хоёр комплекс тооны a=c , b=d байвал эдгээр тоог тэнцүү гэнэ. Эсрэг тохиолдолд комплекс тоонуудыг тэнцүү биш гэнэ

Хавтгай буюу огторгуйд байрлах хоёр цэгийг холбосон чиглэл бүхий хэрчмийг вектор гэнэ. Векторыг голдуу жижиг үсэг эсвэл эхлэл төгсгөлийн цэгүүдээр тэмдэглэж дээр нь зураас тавьдаг.
Жишээ нь A цэгээс B цэг рүү чиглэсэн векторыг эсвэл гэж тэмдэглэнэ.
векторуудыг эсрэг вектор гэнэ. Тэгвэл болно.
Эхлэл төгсгөлийн цэг нь давхцаж байгаа векторыг тэг вектор гэдэг бөгөөд 0 эсвэл гэж тэмдэглэнэ.
Векторыг үзүүлж байгаа AB хэрчмийн уртыг векторын урт /модуль/ /тэмдэглэгээ |a| / гэнэ.
Хэрвээ векторуудын чиглэл заасан хэрчмүүд паралел шулуун дээр байвал тэдгээрийг коллинар вектор гэдэг. a, b векторуудыг коллинар гэдгийг a||b гэж тэмдэглэнэ.
Гурав ба түүнээс дээш векторууд нэг хавтгайд оршиж байвал тэдгээрийг комплинар вектор гэнэ.

1. Дээд эрэмбийн зарим тэгшитгэлийг квадрат тэгшитгэлийг ашиглан бодож болно. Тэгшитгэлийн зүүн талыг хоёроос ихгүй зэрэгтэй үржигдхүүнээр задлана. Тэгээд үржигдхүүн болгоныг тэгтэй тэнцүүлж квадрат эсвэл шугаман тэгшитгэлийг бодсноор анхдагч тэгшитгэлийн бүх шийдийг олно.

Жишээ
тэгшитгэлийг бод.

Бодолт
Тэгшитгэлийн зүүн талыг үржвэрт задалбал.
болно. Эндээс x²=0 тэгшитгэлийн шийд нь x₁=x₂=0 гэж гарна.
Одоо тэгшитгэлийг бодвол x₃=1, x₄=-3 гэж гарна
Тэгэхлээр анхны тэгшитгэл нь x₁=0, x₂=0, x₃=1, x₄=-3 гэсэн 4 шийдтэй болно.

x²=a гэсэн дутуу квадрат тэгшитгэлийг авч үзье. Энд a - тодорхой тоо. Энэ тэгшитгэлийн шийд нь

болно.

Энд гурван тохиолдол гарна.

1. Хэрвээ a=0 бол x=0
2. Хэрвээ a нь эерэг тоо бол тэгшитгэл эерэг, сөрөг хоёр шийдтэй.

Жишээ
тэгшитгэл нь 5, -5 гэсэн хоёр шийдтэй. Шийдийг дараах хэлбэрээр гэж бичдэг.

Хоёрдугаар эрэмбийн алгебрын тэгшитгэлийг квадрат тэгшитгэл гэнэ.

Энд a, b, c өгөгдсөн тоон болон үсгэн коэффициентууд. x нь үл мэдэгдэгч. Хэрвээ a=0 бол шугаман тэгшитгэл болно. Иймээс бид энд зөвхөн a≠0 тохиолдолыг авч үзнэ. Тэгвэл тэгшитгэлийн бүх гишүүдийг a -д хуваавал дараах тэгшитгэл гарна.

Энд p=b/a, q=c/a. [2] тэгшитгэлийг эмхэтгэсэн квадрат тэгшитгэл гэдэг. Харин [1] тэгшитгэлийг гүйцэд квадрат тэгшитгэл гэнэ. Хэрвээ b эсвэл c эсвэл хоёулаа тэгтэй тэнцүү тохиолдолд тэгшитгэлийг дутуу квадрат тэгшитгэл гэнэ.

Иррационал тоо -г рационал тоо шиг m/n /энд m , n - бүхэл тоонууд/ хэлбэрийн хураагдахгүй энгийн бутархай байдлаар илэрхийлж болдоггүй. Иррационал тоог дурын нарийвчлалтай тооцож болох боловч рационал тоогоор солих боломжгүй. Иррационал тоо нь геометрийн хэмжээсийн үр дүнд гарч ирж болно.

Жишээ

• Квадратын диагналын урт, түүний талын уртын харьцаа -
• Тойргийн уртыг диаметрт нь харьцуулсан харьцаа нь π / пи /тоотой тэнцүү  
• Өөр иррационал тоонуудын жишээнүүд.

Тэгш зэргийн язгуур нь нэмэх, хасах гэсэн хоёр утгатай байдгийг бид мэднэ.
Учир нь (+5)²=25 бас (-5)²=25 байдаг.

Эерэг a тооны n зэргийн арифметик язгуур гэдэг нь ямар нэгэн эерэг тооны n зэрэг нь a тоотой тэнцүү байхыг хэлнэ.
Тооны n зэргийн алгебрын язгуур гэдэг нь энэ тооны бүх язгуурын олонлогийг хэлнэ. Тэгш зэргийн алгебрын язгуур нь эерэг, сөрөг хоёр утгатай байна.

Зэргийн үйлдлүүд

• Ижил суурьтай зэргүүдийг үржихдээ тэдгээрийн зэрэг илтгэгчдэдийг нэмнэ.

• Ижил суурьтай зэргүүдийг хуваахдаа тэдгээрийн зэрэг илтгэгчдэдийг хасна.

• Тоонуудын үржвэрийн зэрэг нь үржигдхүүн бүрийн тухайн зэргийн үржвэртэй тэнцүү.

• Харьцааны /бутархай/ зэрэг нь хуваагдагч /хүртвэр/ , хуваагчийн /хуваарь/ зэргийн харьцаатай тэнцүү.

• Зэргийг зэрэг дэвшүүлэхдээ зэрэг илтгэгчдэдийг хооронд нь үржүүлнэ.

хэлбэрийн тэгшитгэлийн системийг гурван үл мэдэгдэгчтэй гурван шугаман тэгшитгэлийн систем гэнэ. Энд a, b, c, d, e, f, g, h, p, q, r, s өгөгдсөн тоонууд, x, y, z үл мэдэгдэгчид. a, b, c, e, f, g, p, q, r  үл мэдэгдэгчдийн коэффициент, d, h, s сул гишүүд юм. Ийм тэгшитгэлийн системийг үндсэн хоёр аргаар /орлуулах, нэмэх ба хасах/ боддог. Энд бид зөвхөн Крамерын аргыг дэлгэрэнгүй авч үзнэ. Эхлээд гуравдугаар эрэмбийн тодорхойлогч гэдэг ойлголтыг авч үзье. Дараах илэрхийллийг

хэлбэрийн тэгшитгэлийн системийг хоёр үл мэдэгдэгчтэй хоёр шугаман тэгшитгэлийн систем гэнэ.Энд a, b, c, d, e, f нь өгөгдссөн тоонууд. x, y нь үл мэдэгдэгчид. a, b, c, d тоонууд нь үл мэдэгдэгчдийн коэффициентүүд, e, f сул гишүүд. Ийм тэгшитгэлийн системийг үндсэн хоёр аргаар боддог.

Орлуулах арга

1. Аль нэг тэгшитгэлээс аль нэг үл мэдэгдэгчийг жишээлбэл x-г нөгөө үл мэдэгдэгч y болон коэффициентүүдээр илэрхийлнэ. x=(c-by)/a [ 2 ]
2. Хоёрдугаар тэгшитгэлд x -ийг орлуулж бичнэ. d(c-by)/a+ey=f
3. Сүүлчийн тэгшитгэлээс y-г олно. y=(af-cd)/(ae-bd)
4. y-ийн утгыг [ 2 ] илэрхийлэлд орлуулна. x=(ce-bf)/(ae-bd)