Microsoft Excel -ийг эхлэн суралцаж байгаа хүмүүст зориулсан цуврал хичээлүүдийг үзээрэй. Хичээлүүдээр программын нэн хэрэгтэй чухал хэрэгслүүдийг жишээнд дээр алхам алхамаар гүйцэтгэн хийснээр та энэхүү хүчирхэг программыг ашиглаж сурах болно. Программыг хэрхэн ачааллахаас эхлээд, хүснэгт зохиох, график үүсгэх, нэгдсэн хүснэгт /pivot table/, өгөгдлийн сан хүртэлх бүхий л ойлголтуудыг хамарсан нэг курс хичээлүүд юм. Хичээлүүдийг үзснээр та Microsoft Excel -ийн дамжаанд суун олж авах мэдлэгийг бүрэн хэмжээнд эзэмших болно. Бүх хичээлийг бүрэн судалж эзэмшсэн байхад танд Microsoft Excel -ийг ашиглахад гараад байх хүндрэл байхгүй болох бөгөөд та өөрийгөө манай хэрэглэгчдийн мэдлэгийн түвшингийн дундаас дээгүүр хэмжээнд гэж тооцож болно. За ингээд эхний хичээлдээ орьё.

Энэ хичээлээр диаграмм үүсгэх, томьёо оруулах, хүснэгтийг эрэмбэлэх ажиллагаанд жишээн дээр суралцах болно. Хүснэгт зохиох ажиллагааг алхам бүрээр тайлбарласан бөгөөд хичээлийг материалыг судлах явцдаа хүснэгт зохиох хэлбэржүүлэх ажлыг давхар суралцаад явах болно. Хурдавчилсан курс тул жижиг сажиг зүйлийг явцын дунд сурах болно. Тэгэхлээр хичээлийн материалуудыг сайн ойлгож сурч авах хэрэгтэй. Ойлгохгүй бол хэдэн ч удаа үзэж болно шүү дээ. Энэ чинь интернет сургалтын гол давуу тал даа.

Диаграм үүсгэх

Диаграмыг тусдаа хуудас дээр үүсгэж болохоос гадна өгөгдөл бүхий хуудсанд обьект байдлаар оруулж болдог. Жишээ болгон доорх хүснэгтийг үүсгэе.

Жагсаалт

Microsoft Excel -д жагсаалт гэдгийг өөр хоорондоо холбогдол бүхий өгөгдлүүдтэй хүснэгтийг ойлгоно. Өгөгдөлийг боловсруулах болон анализ хийхэд зориулагдсан багц функцууд байдаг. Жагсаалт гэдгийг өгөгдлийн сан гэж ойлгоно. Учир нь програм жагсаалтыг тодорхой бүтэц хэлбэрээр ойлгодог. Энэ нь мэдээлэл хайх эсвэл эрэмбэлэх ажиллагааг хийх боломжийг олгодог.  

Доорх мэдээллийг агуулсан файлыг үүсгэе.

Диаграмтай ажиллах

3-р хичээлд жагсаалтыг эрэмбэлэхэд ашигласан хүснэгтээр Аймгуудын дэлгүүрийн тоогоор өгөгдлийг график байдлаар үзүүлье. Эхлээд жагсаалтыг эрэмбэлэн гаргасан хүснэгтээ нээе.

• Хүснэгтийн Аймгууд болон Дэлгүүр багануудыг сонгоно. Зэргэлдээ бус нүднүүдийг CTRL дарж байгаад сонгох хэрэгтэй. Сонгохдоо баганы гарчигийг оруулна
• Insert -> Charts -> Pie гэж ороод 3D Pie хэсгээс эхний хэлбэрийг сонгоно.

Функцтэй ажиллах

Дараах агуулга бүхий хүснэгтийг зохиоё. Хүснэгтийг зохиохын тулд шинээр файл үүсгээд шууд нэр өгөн жишээ нь function1 гээд хадгалаарай. Юу ч хийгээгүй байж хадгал гэдгийг та гайхаж байж магадгүй. Учир нь шинэ файл үүсгээд өгөгдөл оруулан хүснэгт зохиох явцад тог тасрах, систем гацах гэх мэтийн асуудлууд үүсвэл хийсэн ажлаа алдаж мэднэ. Файлаа өөрийн компьютерын C: дискний Excell_lessons хавтас хадгалаарай. Иймд эхлээд шууд хүснэгтээ хадгалаад явцын дунд хүснэгтээ шинэчлэж байх нь эвтэйхэн байдаг.

Темплейтийг үүсгэх, ашиглах

Нэг төрлийн хэв загвартай бичиг баримтыг бэлтгэхэд хэвийг /темплейт, шаблон гээд янз бүрээр нэрлэх нь бий/ ашигладаг. Хэв гэдэг бол хэрэглэгч өгөгдлүүдийг оруулан өгөх урьдчилан бэлтгэсэн хоосон маягт юм. Маягтаа эхлээд бэлтгээд тусгай форматаар хадгалаад ашиглахдаа тухайн үед оруулах өгөгдлүүдээ оруулан олон дахин ашиглах боломжтой. Ингэснээр элдэв төрлийн ялангуяа копи-пэстээс үүсдэг алдаанаас сэргийлэх хамгийн сайн арга. Microsoft Excel -д өөрийн хэвүүд байдаг. Эдгээрийг ашиглаж болохоос гадна өөрийн хэвийг үүсгэх боломжтой.

Хүснэгтэд шүүлт хэрэглэх

Таны хүснэгтийн хэмжээ том болох үед мэдээллийг харах ажиллагаа хүндэрч эхэлнэ. Excel -д ийм том хэмжээний хүснэгттэй ажиллахад маш хэрэгтэй Filter гэдэг хэрэгсэл байдаг. Өөрөөр хэлбэл та хүснэгтээс тухайн үед хэрэгтэй хэсгийг шүүн харах хэрэгсэл юм. Одоо хэрэгслийг хэрхэн ашиглахыг жишээгээр авч үзье. Та олон газар тархсан агентуудаар дамжуулан худалдаа хийдэг гэж бодъё. Агентууд өдөр бүр борлуулалтын мэдээгээ дамжуулан түүгээр та доорх хэлбэрийн хүснэгтийг зохиодог байя.

Эхлээд хүснэгтээ хэрхэн зохиохыг авч үзье. Эхний хичээлүүдийг үзсэн бол энэ хүснэгтийг зохиоход амархан гэж үзээд алхамуудыг хураангуй байдлаар хийнэ. Шинэ зүйл дээр дэлгэрэнгүй тайлбар өгөх болно.

Давхар холбоос

Тооцооны хүснэгт зохиох явцад нэг файлын өгөгдлүүдийг өөр файлаас татан харах, тооцоонд ашиглах гэх мэт шаардлага үүсдэг. Жишээ нь нэг тогтсон хүснэгтээр салбар, нэгжүүдээсээ тайлан аваад тэдгээрийг боловсруулан нэгдсэн тайлан мэдээ гаргах, судалгаа хийх, дүгнэлт гаргахад хүснэгт хоорондын холбоосыг ихээр ашигладаг. Энэ хичээлээр бид хоёр файлын өгөгдлүүдийг хэрхэн холбохыг дараах жишээгээр авч үзэх болно. Бидэнд нэгэн хүнсний дэлгүүрийн борлуулалтын мэдээ байсан гэж үзье. Дадлага хийж байгаа болохоор олон төрлийн бүтээгдхүүн оруулаагүй болно.

Эхлээд хүснэгтээ зохионо. Өмнөх хичээлүүдийг үзэн ойлгосон бол хүснэгт зохиох ажиллагаанд хүндрэл үүсэхгүй болсон байх. Гэхдээ дарааллыг авч үзье.

Энэ хичээлээр MS Excel -ийн хамгийн хүчирхэг хэрэгслүүдийн нэгд тооцогдох Pivot table -ийг хэрхэн үүсгэх талаар авч үзэх болно. Хүсэнгтийг зохион өгөгдөл оруулна гэдэг нь мэдээллийг цуглуулан сан үүсгэж байгаа хэрэг. Гэтэл мэдээллийн санг ашиглах гэдэг маань үнэн хэрэгтээ цуглуулсан мэдээллийг боловсруулах, түүнээс тайлан гаргах ажиллагаа болдог. Ихэнх хэрэглэгчид яг энэхүү тайлан гаргах ажилд нилээд хүндрэлтэй учирдаг. Энд бидэнд Pivot table хэрэгсэл юугаар ч сольшгүй тусыг авчирна.

If функц

Хүснэгтэн мэдээлэл боловсруулах явцад нэг утгыг нөгөө утгатай харьцуулан гарсан үр дүнгээс хамааран үйлдэл гүйцэтгэх хэрэгцээ ихээр гардаг. Энэ зорилгод if функцыг ихээр ашигладаг. Ер нь нөхцөлт оператор бол программчлалын хэлний үндсэн том ухагдхуун тул үүнийг ойлгон ашиглаж сурах нь Excel программыг эзэмшиж байгаа хэн бүхэнд маш чухал. Функц өгөгдсөн нөхцөл биелэгдэж байвал нэг үйлдлийг харин эсрэг тохиолдолд өөр үйлдлийг хийдэг. Энэ функцээр дамжин хүснэгтэнд программчлалын ухагдхуун орж ирдэг. Нөхцөлт операторыг ашиглахгүйгээр Excel программаар мэдээлэл боловсруулах нь бараг гараар хийсэнтэй ижил цаг хугацаа хүч хөдөлмөр шаардах болдог гэдгийг санаарай. Тиймээс жишээгээр үзэх хүснэгтийн ажиллагааг сайтар ойлгон авахыг хичээгээрэй.

Шууд болон харьцангуй холбоос

Хүснэгтийн нүдний өгөгдлийг тооцоонд ашиглах боломжийг түүний давтагдахгүй хаяг хангаж өгдөг. Нүд бүр тухайлсан багана болон мөрийн огтлолцол орших тул хаяг нь баганы нэр мөрийн дугаараас бүрдэнэ. Жишээ нь A5, G20, AH500, XA15 гэх мэтээр
Эдгээр давтагдахгүй хаягуудыг ашиглан төрөл бүрийн үйлдлийг хийдэг ч ихэнх тохиолдолд томьёонд голлон ашигладаг. Томьёонууд нүдний өгөгдөлд янз бүрийн үйлдлийг гүйцэтгэх бөгөөд өөрөө хүснэгтийн нүдэнд байрлаж байдаг. Томьёо гэдэгт тэнцүүгийн тэмдгээр эхэлсэн тэмдэгтүүдийн дарааллыг ойлгоно. Тэмдэгтүүдийн дараалалд тогтмол хэмжээнүүд, нүдний холбоосууд, функцууд болон операторууд орж болно. Томьёоны ажиллагааны үр дүнд шинэ утга үүснэ.

Фильтр /шүүлт/ ашиглах

Бид өмнө нь шүүлт хэрэглэх талаар авч үзсэн. Энэ удаа энэхүү хэрэгслийн талаар дэлгэрүүлэн авч үзье. Их хэмжээтэй жагсаалттай ажиллах үед өөртөө хэрэгтэй хэсгийг үзүүлэх нь эвтэйхэн байдаг. Тодорхой нөхцлийг хангаж байгаа бичлэгүүдийг /мөрүүдийг/ үзүүлэн бусдыг нь харагдуулахгүй байлгахын тулд шүүлтийг ашигладаг. Шүүлт хийх нөхцлийг оруулснаар таны жагсаалт шүүгдэн зөвхөн нөхцлийг хангах мөрүүдийг танд үзүүлэх болно. Жагсаалтад шүүлт тавихын тулд өгөгдлүүдийг агуулж байгаа жагсаалтын дурын нүдийг сонгоод Data->Sort & Filter хэсэгт байгаа Filter товч дээр дарна. Үүний дараа жагсаалтын багана бүрт нэмэлт товч бий болох бөгөөд товч дээр дарахад тухайн талбарт тохирох шүүлтийн нөхцлүүдийг үзүүлсэн цонх нээгдэнэ. Энд тухайн баганы өгөгдлүүдийн жагсаалтаас гадна бүгд, тэнцүү, тэнцүү биш гэх мэтийн ерөнхий нөхцлүүд гарч ирдэг. Эдгээр нөхцлүүдийг ашигласнаар бид жагсаалтыг өөрчлөх боломжтой. Шүүлт тавихад шүүлтийн нөхцлийг хангахгүй бүх мөрүүд /бичлэгүүд/ харагдахгүй болдог.

Excell хүснэгтүүд болон нүднүүдийг хамгаалах

Microsoft Excel файлын өгөгдлүүдэд хандах тэдгээрийн өөрчлөлтийг удирдах боломжтой хэд хэдэн хамгаалалтын түвшинтэй. Excel файл болон хуудсыг бүхэлд нь болон хуудасны нүднүүдийг хамгаалах боломжтой. Хамгаалалтын эхний хэлбэр бол Home->Cells үеийн Format Cells командаар нээгдэх цонхны Protection үед Locked болон Hidden опцуудыг ашиглах юм. Энд хамгаалалт тавих хоёр боломж байдаг.

• Хуудасны үндсэн хэсэгтэй хэрэглэгч ажиллан томьёонуудыг харах боломжтой ч зарим нүднүүд хамгаалагдсан байхаар
• Хуудасны үндсэн хэсэг хамгаалагдан зөвхөн хэсэг нүднүүдийг чөлөөтэй үлдсэн байхаар   

Энэхүү хоёр хувилбарыг авч үзье.

Data table хэрэгслийг ашиглах

Зарим үед өгөгдлийн цуваанд томьёоны үр дүн хэрхэн нөлөөлөхийг судлах шаардлага бий болдог. Жишээ нь маркетингийн судалгаа хийх, бараа таваарын үнийг тогтоох, үйл ажиллагааны ашгийг тооцох, функцын график байгуулах гэх мэт. Үүнийг хүснэгт зохиогоод томьёо оруулаад хийж болох ч цаг хугацаа их шаардахын дээр алдаа гаргах магадлал өндөртэй байдаг. Ийм төрлийн ажиллагааг Excel -д хэрхэн хийх талаар энэ хичээлээр авч үзэх болно.  
Жишээ авъя. Та 1150 ширхэг барааг 1825000 мянган төгрөгийн зардлаар олж авна гэж бодъё. Бараагаа ямар үнээр борлуулбал хичнээн ашиг хийх боломжтойг тооцъё. Энд бүх бараагаа зарагдана бас зардал тогтмол гэж үзье.

Scenario manager (хувилбар удирдагч) хэрэгслийг ашиглах

Scenario manager нь Excel -ийн Data Tools хэсгийн What If Analysis хэсэгт багтах хэрэгслүүдийн нэг. Scenario буюу хувилбар гэдэг нь MS Excel программд хадгалан хуудаст автоматаар оруулан ирж болох утгуудын багц юм. Төрөл бүрийн утгуудын багцыг үүсгэн хадгалж болохын дээр дараа нь эдгээр хувилбаруудын алийг нь ч сонгон үр дүнгийн хувилбаруудыг харах боломжтой. Хэрэгсэл хэд хэдэн утгуудаас хамаарсан үр дүнгийн тооцоог хийхэд илүү тохиромжтой. Жишээг үзээд ямар төрлийн шийдэлд ашиглахад тохиромжтой гэдгийг илүү ойлгох болно.

Төсөв зохиох хэрэгтэй боллоо гэж үзье. Бидэнд нийт зардлын хэмжээ (B5) сонирхолтой. Харин B1:B4 утгууд яг тодорхой бус байна гэж бодъё. Ийм тохиолдолд бид Scenario manager хэрэгслийг ашиглан зардлуудын төрөл бүрийн утгаар нийт зардлын хэмжээнд судалгаа хийх боломжтой. Үүний тулд

Microsoft Excel хурдавчилсан курс цуврал хичээлүүдийн сүүлийн хичээлийг танд танилцуулж байна. Өмнөх хичээлүүдээр бид Excel дээр хүснэгт зохиох, томьёо оруулах, тооцоо хийх, диаграмм үүсгэх, нэгдсэн хүснэгт хийх, холбоос, филтер ашиглах, шийдэл хайх хэрэгслүүд гээд үндсэн хэрэгслүүд болон аргачлалуудыг үзсэн билээ. Энэхүү сүүлийн хичээлээр Excel 2007 гоос хойш хувилбарт бий болсон Table хэмээх маш хэрэгтэй хэрэгсэлтэй танилцах болно. Table хэрэгслийг ашигласнаар их хэмжээний жагсаалттай ажиллах үед томьёог хуулах, дүнгийн хэсгийг өөрчлөх, филтер тавих, төрөл бүрийн судалгаа, хайлт хийх гэх мэтийг амархан хийх боломжийг бүрдүүлнэ. Хэрэгслийн ажиллагааг жишээгээр авч үзье. Та худалдаа эрхэлдэг түүнийхээ тооцоонд тогтмол ашигладаг доорх хэлбэрийн хүснэгт байлаа гэж бодъё.