Томьёоны бичлэгт ашигласан тэмдэглэгээнүүд.
Математикийг шинжлэх ухааны хаан гэж зүгээр ч нэг нэрлээгүй юм. Учир нь математик бол шинжлэх ухааны голлох салбаруудын суурь болж байдаг. Математикийг ашигладаггүй салбар гэж байхгүй. Яагаад ерөнхий боловсролын сургуулиудад математикийн хичээлд илүү анхаарал хандуулан заадаг нь үүнтэй холбоотой. Математикт сайн сурагчид бусад хичээлдээ сайн байдаг гэдгийг бүгд мэднэ. Үүний гол нууц нь математик оюун ухаан, сэтгэн бодох, биеэ дайчлах чадварыг хөгжүүлэхэд онцгой нөлөө үзүүлдэгт байгаа юм. Хүн бүр математикч болох албагүй ч энэхүү ухаанд тодорхой хэмжээнд суралцсан байх гарцаагүй шаардлагатай. Хүмүүсийн дунд математикийг их хүнд хичээл ухаантай хүмүүс л сурдаг гэсэн буруу ойлголт их тархсан байдаг. Энэ бол ташаа зүйл шүү. ЕБС-ийн математикийн хөтөлбөр бол хүн бүр мэдэж байж хамгийн анхан шатны суурь ухагдхуун тул хүүхэд бүр сурах бүрэн боломжтой зүйл. Хамгийн гол нь хэдэн үндсэн ойлголтуудыг сайн ойлгосон байхад бусад нь түүнээс дагалдан гардаг учраас магадгүй хамгийн сонирхолтой болоод амархан хичээлүүдийн нэг байж ч мэднэ шүү.
Нээгдсэн тоо: 11380 Нийтийн
Томьёоны бичлэгт ашигласан тэмдэглэгээнүүд.
Нээгдсэн тоо: 2478 Бүртгүүлэх
Хувьсах хэмжигдхүүн нь туршилтын үр дүнд тодорхой магадлалтайгаар бодит утга авч байвал түүнийг санамсаргүй гэж нэрлэнэ. Хэрвээ сөрөг биш X хувьсагчийг pi магадлалтайгаар xi утгыг авах харгалзааг тодорхойлох
функц байвал X санамсаргүй хэмжигдхүүнийг дискрет гэдэг.
Нээгдсэн тоо: 9972 Нийтийн
Магадлалын аксиом тодорхойлолт
Эгэл үзэгдлүүдийн олонлог E өгөгдсөн ба үзэгдэл бүрт :
харгалзсан цорын ганц P(A) тоо байна гэж үзье. Тэгвэл E олонлогийн үзэгдлүүдэд магадлал байна. P(A) тоог A үзэгдлийн магадлал гэж хэлнэ.
Нээгдсэн тоо: 9300 Төлбөртэй
Магадлалын онолд үзэгдэл гэдгийг санамсаргүй төгсгөлтэй туршилтаар тохиолдох эсвэл эс тохиолдох дурын үр дүнг ойлгоно. Ийм туршилтын хамгийн энгийн үр дүнг / жишээлбэл зоосон мөнгийг хаяхад тоогоор эсвэл сүлдээрээ унах, хөзөр дундаас нэгийг сугалахад тамга гарч ирэх, шоог хаяхад тодорхой тоо гарч ирэх г.м / эгэл үзэгдэл гэнэ.
Эгэл үзэгдлүүдийн олонлог E -г эгэл үзэгдлийн орон зай гэдэг. Шоо шидэхэд энэ орон зай нь зургаа харин хөзөрөөс карт сугалахад 52 эгэл үзэгдлээс бүрдэнэ. Үзэгдэл нь нэг эсвэл хэд хэдэн эгэл үзэгдлээс бүрдэж болно. Жишээ нь : Хөзрөөс карт сугалахад дараалан хоёр тамга гарч ирэх, шоог гурван удаа хаяхад нэг ижил буух тоо г.м Тэгвэл үзэгдэл гэдгийг эгэл үзэгдлийн орон зайны дурын дэд олонлог гэж тодорхойлж болно.
Нээгдсэн тоо: 5356 Бүртгүүлэх
Олонлогийг латин цагаан толгойн том, элементийг жижиг үсгээр нь тэмдэглэдэг. энэ бичлэг нь a нь R олонлогийн элемент ба энэ олонлогт харьяалагдана гэснийг илэрхийлнэ. Эсрэгээр a нь R олонлогт харьяалагдахгүй гэдгийг
гэж бичнэ.
Хэрвээ A олонлогийн элемент бүр нь B олонлогт харьяалагддаг эсрэгээрээ B олонлогийн элемент бүр нь A олонлогт харьяалагддаг байвал эдгээрийг тэнцүү олонлогууд (A=B) гэнэ.
Хэрвээ A олонлогийн элемент бүр нь B олонлогт харьяалагддаг бол A олонлог нь B олонлогт багтсан эсвэл A олонлог нь B олонлогийн дэд олонлог гэж хэлдэг. /Зур. 1/ Энэ тохиолдлыг гэж бичнэ. Дурын A олонлогийн хувьд
багтаалт хүчинтэй.
Нээгдсэн тоо: 2927 Төлбөртэй
Үндсэн ойлголт. Олонлогийн жишээ
Олонлог ба олонлогийн элемент гэдэг нь үгээр утга гаргасан тодорхойлолт байдаггүй суурь ойлголтуудад хамаарагдана. Иймээс тогтсон ерөнхий шинжтэй юмсын цуглуулгын талаар олонлог ба олонлогийн элемент гэсэн яриа үүснэ. Номын сангийн номууд, зогсоол дээрх автомашинууд, тэнгэрийн одод, дэлхийн ургамал амьтны аймаг гэх мэт нь бүгд олонлогийн жишээ юм.
Төгсгөлөг тоотой элементээс бүтсэн олонлогийг төгсгөлөг гэнэ. Жишээ нь: номын хуудас, сургуулийн сурагчид г.м
Нэг ч элементгүй олонлогийг хоосон гэнэ. Жишээ нь: далавчтай заануудын олонлог, sinx=2 тэгшитгэлийн шийдийн олонлог г.м
Нээгдсэн тоо: 4795 Нийтийн
Зарим тодорхой интегралууд
Нээгдсэн тоо: 2652 Нийтийн
Тодорхой интегралыг математик, физик, механик, астроном зэрэг олон салбарт ашигладаг. Бид энд зөвхөн хоёр жишээ авч үзье.
Эргэлдэх биеийн эзэлхүүн
OX тэнхлэг, x=a, x=b шулуунууд, f(x) функцын графикаар хязгаарлагдсан муруй шугаман трапецыг OX тэнхлэгийг тойруулан эргүүлэхэд гарах биетийг авч үзье. /Зур. 10/
Нээгдсэн тоо: 4578 Төлбөртэй
[a,b] хэрчимд өгөгдсөн энэ хэрчимдээ өөрийн тэмдгээ хадгалсан f(x) тасралтгүй функцыг авч үзье. /Зур. 8/ [a,b] хэрчим, x=a, x=b шулуун болон функцын графикаар хязгаарлагдсан дүрсийг муруй шугаман трапец гэдэг. Муруй шугаман трапецын талбайг олохдоо дараах теоремыг ашигладаг.
Хэрвээ f нь [a,b] хэрчимд тасралтгүй, сөрөг биш функц байгаад F нь энэ хэрчимд түүний эх функц нь бол харгалзах муруй шугаман трапецын талбай S нь [a,b] хэрчим дэх эх функцын өөрчлөлттэй тэнцүү.
Нээгдсэн тоо: 4051 Бүртгүүлэх
Хэсэгчлэн интегралчлах.
Хэрвээ u(x) , v(x) функцууд нь тасралтгүй нэгдүгээр эрэмбийн уламжлалтай, гэсэн интегралтай байвал
гэсэн интеграл байхаас гадна
тэнцэл биелж байна. Хураангуй бичлэг нь
болно.
Хэсэгчлэн интегралчлах ба үржвэрийн дифференциалууд нь харилцан эсрэг үйлдлүүд гэдгийг сануулъя.